အဘိဓမၼာ အႏွစ္ခ်ဳပ္

download link
Post from 
http://www.drnandamalabhivamsa.com.mm/book/1074

၀ိနည္းမွတ္စု (အရွင္၀ဏၰိတ) ေရးသားျပဳစုသည္

၀ိနည္းမွတ္စု

အရွင္၀ဏၰိတ
ေ၀ဠဳ၀န္ေတာရ
အစင္ရြာ၊ ေရးျမိဳ  ့နယ္။

ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၃၂၈ ခုႏွစ္၊ နယုန္လတြင္ စတင္ေရးသားျပီး
ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၃၃၀ ခုႏွစ္၊ ၀ါဆုိလဆန္း ၁၃ ရက္တြင္
 ေရးသားျပဳစုျပီးစီးသည္။
 

ေဒါင္းလုပ္လင့္

အရွင္ဇဋိလ(ေက်ာက္အုိင္ေတာရ)
ဘန္ ့ေဘြးကုန္းေက်းရြာ၊ ေပါင္ျမိဳ  ့နယ္ ထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူျပီး မိမိ ဆုိဒ္တြင္
သာသနာေတာ္ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ျဖန္ ့ေ၀ဒါနျပဳပါသည္။


ေရးသားခ်ိန္။၃၁-၁၂-၁၀၁၂  မနက္ ၉း၅၀  ႏွစ္သစ္ကူးအတြက္ အထူးအစီအစဥ္ပါ။
ကံထူးသူမ်ားအတြက္ ။

အရွင္ဇဋိလ (ေက်ာက္အုိင္ေတာရ) ေရးသားစီရင္ေတာ္မူေသာ ခႏၶပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္စာအုပ္

အရွင္ဇဋိလ (ေက်ာက္အုိင္ေတာရ)  ေရးသားစီရင္ေတာ္မူေသာ 

ခႏၶပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္စာအုပ္

          အရွင္ဇဋိလ (ေက်ာက္အုိင္ေတာရ)  ေရးသားစီရင္ေတာ္မူေသာ ခႏၶပဋိစၥသမုပၸါဒ္
တရားေတာ္စာအုပ္ ကို က်ေနာ့ Google Drive လင့္မွာ ေဒါင္းလုပ္ယူလုိ ့ရပါျပီး။

ေဒါင္းလုပ္ စာအုပ္
ေဒါင္းလုပ္ MP3
အရွင္ဇဋိလ (ေက်ာက္အုိင္ေတာရ)
ဘန္ ့ေဘြးကုန္းေက်းရြာ၊ေပါင္ျမိဳ ့နယ္။
myatbuddhawipathanar.blogspot.com

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပ ဓမၼကထာ

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပ ဓမၼကထာ

ဆရာဦးေက်ာ္လႈိင္(ေညာင္ေလးပင္)ေရးသားျပဳစုေသာ ၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပ
ဓမၼကထာ စာအုပ္ကို က်ေနာ့ Google Drive မွာ ေဒါင္းလုပ္ ယူလို ့ရေနပါျပီး။

ေဒါင္းလုပ္လင့္။

ေဒါင္းလုပ္လင့္-၂။

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပဓမၼကထာ(ဆရာဦးေက်ာ္လႈိင္ (ေညာင္ေလးပင္) ျပဳစုသည္)

         

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပဓမၼကထာ

သာသနဓမၼ ၀ိမုတၱိရသျဖစ္ေသာ

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပဓမၼကထာ

သစၥာဥာဏ္ျမင္ နိဗၺာန္၀င္

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပဓမၼကထာ

ဆရာဦးေက်ာ္လႈိင္ (ေညာင္ေလးပင္) ျပဳစုသည္။

သာသနာ ၂၅၅၂ - ေကာဇာ ၁၃၇၀၊ ခရစ္ ၂၀၀၉

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပဓမၼကထာ

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပဓမၼကထာ

မာတိကာ

စဥ္ အေၾကာင္းအရာ မာတိကာ

…….ပဏာမ (က)

…….အမွာစကား (က)

…….ပဋိစၥသမုပၸါဒ္စက္၀ိုင္းပံုစံ (ခ)

၁။ ရတနာျမတ္သံုးပါးအား ကန္႔ေတာ႔ရန္ ၁

၂။ ဘုရားရွိခုိး ၁

၃။ တရားရွိခုိး ၁

၄။ သံဃာရွိခုိး ၂

၅။ သစၥာျပဳ၍ ေမတၱာပို႔ရန္ ၃

၆။ ၀ိပႆနာတိ ၆

၇။ ၀ိပႆနာဟူသည္ ၆

၈။ (၁) ၀ိပႆနာဘူမိ ၇

၉။ (၂) ၀ိပႆနာမူလတရား ၇

၁၀။ (၃) ၀ိပႆနာသရီရတရားကိုယ္ ၈

၁၁။ (၁) ၀ိပႆနာဘူမိ ၈

(သိရမည္႔တရားမ်ား) ၈

သမုတိသစၥာက်ိဳးရွစ္ျဖာ ၈

(ခ) ပရမတၱသစၥာ ၉

၂။ စတုဓာတု၀၀တၴာန္ဥာဏ္ ၉

စတုဓာတု၀၀တၴာန္ ၉

၃။ နာမ႐ႈပပရိေစၧဒဥာဏ္ ၁၀

၄။ ပစၥယပရိဂၢစဥာဏ္ ၁၀

၅။ သမၼသနဥာဏ္ ႏွင္႔ ဥပယဗၺယဥာဏ္ ၁၁

၆။ သစၥာေလးပါးတရား ၁၁

၇။ ၀ိပႆနာဥာဏ္ ပရိညာသံုးပါး ၁၂

၁၂။ (၂) ၀ိပႆနာမူလတရား ၁၃

(က်င္႔ရမည္႔တရား)

၁၃။ (၃) ၀ိပႆနာသရီရတရားကိုယ္ ၁၃

(ပြားမ်ားရမည္႔တရား)

၁။ ဒိ႒ိ၀ိသုဒိၶ ၁၄

၂။ ကခၤါ၀ိတရဏ၀ိသုုဒိၶ ၁၆

၃။ မဂၢါမဂၢဥာဏဒႆန၀ိသုုဒိၶ ၁၈

၄။ ပဋိပဒါဥာဏဒႆန၀ိသုုဒိၶ ၂၂

၅။ ဥာဏဒႆန၀ိသုုဒိၶ ၂၄

၁၄။ ဣရိယပထပဗၺႏွင္႔ သမၸဇာနပဗၸၸ ႐ႈပြားနည္း ၂၆

၁၅။ ပစၧိမဗုဒၶ၀စန ၆၂

၁၆။ သတိေပး ၆၃

၁၇။ ပုဗၺကိစၥျပဳရန္ ၆၄

၀ိပႆနာ ယာနိက သေခၤပဓမၼကထာ

ပဏာမ

ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ဦးထိပ္ထား၍ အမိ၊ အဖ၊ သင္ဆရာ၊

ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာ၊ ဆရာသမားတုိ႔အား ဤဓမၼကထာျဖင္႔ ဂါ၀ရျပဳ

ဦးၫႊတ္ပါ၏။

ဦးေက်ာ္လႈိင္

အမွာစကား

တရားအလုပ္ အားထုတ္ၾကသည္႔ (စခန္းရိပ္သာ)၀င္ေယာဂီ ပုဂၢိဳလ္မ်ား တုိ႔သည္ အလုပ္စခန္း၀င္ေနၾကစဥ္တြင္ (၀ိဇၨာ) သိရမည္႔ ကိစၥအပိုင္းႏွင္႔ (စရဏ) အက်င္႔ပိုင္းကို က်င္႔ႀကံရမႈက တစ္ဖက္ျဖင္႔ အလုပ္ႏွစ္ခုတုိ႔ကို စခန္းရက္စဥ္ အနည္းငယ္အတြင္း သိရွိႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္ႀကိဳးကုတ္ၾကပါေသာ္လည္း (ဣေႁႏၵ)ႏုေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အေနျဖင္႔ ျပည္႔စံုေအာင္ သိရွိရန္ မလြယ္ကူႏုိင္ေပ။

 ထိုသို႔ေသာ ေယာဂီ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ တရားအလုပ္(စခန္းရိပ္သာ)မွ မိမိတုိ႔ေနရာ ဌာနသို႔ ျပန္ၾကေသာအခါ ဆက္လက္၍ တရားအလုပ္တုိ႔ကို ေလ႔လာအားထုတ္ႀကိဳးကုတ္ႏုိင္ရန္ အလုိ႔ငွာ ဤ “ဓမၼကထာ” ကို ျပဳစုေရးသားလုိက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ

ရတနာျမတ္သံုးပါးအား ရွိခိုးရန္

ဘုရားရွိခုိး

ဧ၀ံ န၀ဟိ ဂုေဏဟိ၊ ေလာကမွိ ကိတၱိဗ်ာပိတံ၊

အတုလံ ဓမၼရာဇာနံ၊ ၀ႏၵာမိ တီဟိ သာဒရံ။

ဧ၀ံ န၀ဟိ ဂုေဏဟိ - ဤအရဟေတာ အစလာသည္႔ ကိုးျဖာေသာ ဂုဏ္ေတာ္တုိ႔ျဖင္႔၊ ေလာကမွိ-ဘ၀ဂ္ဆံုးေအာင္ သံုးဘံုေဆာင္၌ ကိတၱိဗ်ာပိတံ - သိမ္႔သိမ္႔တုန္ခပ္ ပဲ႔တင္ထပ္မွ် ႏွံ႔စပ္ ေက်ာ္ေစာ ေတာ္ မူထေသာ။ အတုလံ - သီလေခါင္ထိ သမာဓိႏွင္႔ႀကီးဘိပညာ လြန္ကဲသာ၍ ျိပ္ုင္လာႏွိုင္းသူ အတူလည္း ရွိေတာ္မမူထေသာ၊ ဓမၼရာဇာနံ-သံုးဘံုမကုိဋ္ သံုးတုိက္သရဖူ သံုးလူသင္းက်စ္ ဓမၼရာဇ္ထြတ္ထား ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားကို၊ တီဟိ-လက္အုပ္အဥၥလီ ႏွုတ္သံ ခ်ီလ်က္ ရႊင္ၾကည္ မေနာ သံုးပါးေသာ ဒြါရတို့ျဖင့္၊ သာဒရံ-ေလးျမတ္ ၾကည္ညိဳ ရိုေသျခင္း ရွိသည္ ျဖစ္၍ ၊ ၀ႏၵာမိ-ဂုဏ္ေတာ္ထံုမႊမ္း ပံုေတာ္ မွန္းလ်က္ ခ်ီးမြမ္းေထာမနာ ပဏာညႊတ္က်ိဳး လက္စံုမိုး၍ ရွိခိုးကန္ေတာ့ ပါ၏ အရွင္ဘုရား။

တရားရွိခိုး

ဣေစၥ၀ံ ဆဟိ ဂ ုေဏဟိ ၊ ပါကဋံ ဇိန ပူဇိတံ၊

သမၸတၱိ ဒါယကံ ဓမၼံ ၊ ၀ႏၵာမိ တီဟိ သာဒရံ။

ဣေစၥ၀ံ ဆဟိ ဂ ုေဏဟိ- ဤသြာကၡာတတာ အစလာသည့္ ေျခာက္ျဖာေသာ ဂုဏ္ေတာ္တို့ျဖင့္ ၊ ပါကဋံ- တိတၳိတို့ေဘာင္ လြန္ျမားေျမာင္သည့္ ဟန္ေဆာင္တရား အစားစားထက္ မားမားစြင့္စြင့္ ဂုဏ္ရည္တင့္၍ ၾကီးမားထင္ရွားေပထေသာ၊ဇိနပူဇီတံ -ကိုယ္တိုင္သိျငား ကိုယ့္တရားလည္း ငါးပါးမာရ္ႏွိမ္ မာရဇိန္ပင္ ၾကိမ္ၾကိမ္ေလးျမတ္ မွီ၀ဲပူေဇာ္ေတာ္မူအပ္ထေသာ၊ သမၸတၱိ ဒါယကံ-က်င့္ၾကံလိုက္နာ ေ၀ေနယ်အား လူ့ရြာ နတ္ဌာန္ နိဗၺာန္အထိ-သမၸတၱိကို မိမိရရ ေပးစြမ္းႏိုင္ေပထေသာ ဓမၼံ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္္ ဓမၼကၡန္ဟု ဆယ္တန္ေသာ တရားေတာ္ျမတ္ကို ၊တီဟိ-လက္အုပ္ အဥၥလီ ႏႈတ္သံခ်ီ၍ ရႊင္ၾကည္မေနာ သံုပါးေသာဒြါရ တို့ျဖင့္၊ သာဒရံ-ေလးျမတ္ၾကည္ညိဳ ရိုေသျခင္း ၇ွိသည္ျဖစ္၍၊ ၀ႏၵာမိ-စိတ္ျဖင့္ဦးတန္း ဂုဏ္ေတာ္ မွန္းလ်က္ ခ်ီးမြမ္း ေထာပနာ ပဏာညြတ္ၾကိဳး လက္စံုမိုး၍ ရွိခိုးကန္ေတာ့ပါ၏ဘုရား။

သံဃာရွိခိုး

ဧ၀ံ န၀ဟိ ဂုေဏဟိ ၊ ေလာကမွိ ၀ိႆုတံ ဂဏံ၊

သာသနံ စိရဓာတာရံ၊ ၀ႏၵာမိ တီဟိ သာဒရံ။

ဧ၀ံ န၀ဟိ ဂုေဏဟိ - ဤသုပၸဋိပႏၷတာ အစလာသည့္ ကိုးျဖာေသာ ဂုဏ္ေတာ္အေပါင္းတို့ျဖင့္ ၊ေလာကမွိ - ဘ၀ဂ္ ဆံုးေအာင္ ဘံုသံုးေဆာင္ ၌ ၊ ၀ိႆုတံ- တိထၳိတို့ေဘာင္ လြန္ျမားေျမာင္သည့္ ဟန္ေဆာင္သံဃာ အျဖာျဖာထက္ အရာရာျဖင့္ ဂုဏ္ေရာင္တင့္၍ ၾကီးျမင့္ထင္ရွားေပထေသာ၊ သာသနံ- ကမၻာ့ ကမၻာ လြန္ေလပါလည္း တစ္ခါတစ္ဖန္ ၾကံဳရန္ခဲကပ္ အျမတ္ရတနာ ဤသာသနာေတာ္ျမတ္ၾကီးကို၊ စိရဓာတာရံ -ဘုရားလက္ထက္ အဆက္ဆက္မွ မပ်က္ရေအာင္ ပို့ခ်သင္ယူ က်င့္ေဆာင္ေတာ္မူလာေပထေသာ ၊ ဂဏံ- အတြင္းစိတ္ဓါတ္ ျမင့္ျမတ္ၾကည္လင္ သူေတာ္စငိေကာင္း အရိယာသံဃာအေပါင္းကို၊ တီဟိ- လက္အုပ္အဥၥလီ ႏႈတ္သံခ်ီ၍ ရႊင္ၾကည္မေနာ သံုပါးေသာဒြါရ တို့ျဖင့္၊ သာဒရံ-ေလးျမတ္ၾကည္ညိဳ ရိုေသျခင္း ၇ွိသည္ျဖစ္၍၊၊ ၀ႏၵာမိ- ဂုဏ္ေတာ္ထံုမႊမ္း ပံုေတာ္မွန္းလ်က္ ခ်ီးမြမ္းေထာမနာ ပဏာညႊတ္က်ိဳး လက္စံုမိုး၍ ရွိခိုးကန္ေတာ့ပါ၏ဘုရား။

(ရတနာ့ဂုဏ္ရည္) (သေခၤပကထာ-၂)

သစၥာျပဳ၍ေမတၱာပို့ရန္

၀ေရာ ၀ရညဴ ၀ရေဒါ ၀ရာဟေရာ၊

အႏုတၱေရာ ဓမၼ၀ရံ အေဒသယိ။

ဣဒမိၸ ဗုေဒၸၶ ရတနံ ပဏီတံ ၊

ဧေတန သေစၥန သု၀တၳိ ေဟာတု။

၀ေရာ-စိတ္ထားျမတ္သူ လူနတ္အမ်ား လိုလားေတာင့္တအပ္ ျမတ္ေတာ္မူထေသာ၊ ၀ရညဴ- အျမတ္ဆံုးမွန္ နိဗၺာန္ကိုလည္း သိေတာ္မူထေသာ ၊၀ရေဒါ - အျမတ္တရားကို ေပးသနားေတာ္မူထေသာ ၊၀ရာဟေရာ က်င့္စဥ္အေကာင္း ေရွ့ေဟာင္းလမ္းျမတ္ကို ယူေဆာင္ေတာ္မူထေသာ ၊အႏုတၱေရာ- သာလြန္သည္မထင္ အျမတ္ဆံုး ဘုရားရွင္သည္၊ ဓမၼ၀ရံ- သံုးပံုပိဋကတ္ တရားေတာ္ျမတ္ကို၊ အေဒသယိ- ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလျပီ။ ဗုေဒၶ-ျမတ္စြာဘုရား၌ ၊ ဣဒမိၸ ရတနံ- ဤရတနာ၏ အျဖစ္ႏွစ္သက္ဖြယ္ ဂုဏ္ရည္သည္လည္း ပဏတံ-ထူးျမတ္လွပါေပ၏။ ဧေတန သေစၥန -ဤသစၥာစကားေၾကာင့္ ၊ သု၀တၳိ ေဟာတု- သတၱ၀ါေတြ ခ်မ္းသာပါေစသတည္း။

ခယံ ၀ိရာဂံအမတံ ပဏီတံ၊

ယဒဇၥ်ဂါ သက်မုနိ သမာဟိေတာ။

နေတန ဓေမၼေန သမတိၳ ကိဥၥိ၊

ဣဒမိၸ ဓေမၼ ရတနံ ပဏီတံ

ဧေတန သေစၥန သု၀တိၳ ေဟာတု။

သမာဟိေတာ- အရိယာမဂ္ သမာဓိျဖင့္ တည္ၾကည္ေသာစိတ္ ရွိေတာ္မူေသာ ၊သက်မုနိ-သာကီႏြယ္ဖြား ဘုရားျမတ္သည္၊ ခယံ- ကိေလသာစံုကုန္ ေပ်ာက္ရာ ျဖစေသာ၊၀ိရာဂံ-ရာဂအတြယ္ ေပ်ာက္ပ်ယ္ကင္းရွင္းရာျဖစ္ေပထေသာ ၊အမတံ-ေသျခင္းမရွိေသာ၊ပဏီတံ-မေရာင့္ရဲေစတတ္ ေကာင္းျမတ္လွေသာ ၊ ယံ- အၾကင္နိဗၺာနဓါတ္တရားျမတ္ကို ၊ အဇၥ်ဂါ - ရေတာ္မူခဲ့ေပျပီ။ေတန ဓေမၼန- ထို နိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္ႏွင့္ ၊သမံ- တူေသာ၊ကိဥၥ-တစ္စံုတစ္ခုေသာ တရားမ်ိဳးသည္ ၊ န အတၳိ- မရွိေတာ့ေပ။ဓေမၼ- နိဗၺာန္ တရားေတာ္၌ ၊ ဣဒမိၸ ရတနံ-ဤတရားရတနာဟု သိသာဖြယ္အေၾကာင္း ဂုဏ္ေတာ္အေပါင္းသည္ လည္း၊ပဏီတံ-ထူးျမတ္လွပါေပ၏။ ဧေတန သေစၥန- ဤသစၥာစကားေၾကာင့္ ၊ သု၀တၳိ ေဟာတု- သတၱ၀ါေတြ ခ်မ္းသာပါေစသတည္း။

ေယ ပုဂၢလာ အဌသတံ ပသတၱာ၊

စတၱာရိ ဧတာနိ ယုဂါနိ ေဟာႏၱိ။

ေတ ဒကၡိေဏယ်ာ သုေဂတ ႆ သာ၀ကာ၊

ဧေတသု ဒိႏၷာနိ မဟပၹလညနိ။

ဣဒမိၸ သံေဃ ရတနံ ပဏီတံ၊

ဧေတန သေစၥန သု၀တိၳ ေဟာတု။

သတံ- ဘုရားအစရွိေသာ သူေတာ္ေကာင္းတို့သည္၊ ပသတၱာ- ခ်ီးမြမ္းအပ္ကုန္ေသာ၊ေယ ပုဂၢလာ- အၾကင္ အရိယာပုဂိၢဳလ္တို့သည္၊အ႒-ရွစ္ေယာက္တို့သည္ ၊ ေဟာ ႏၱိ -ျဖစ္ကုန္၏။ဧေတနိ-ဤအရိယာပုဂိၢဳလ္တို့သည္၊စတၱာရိ ယုဂါနီ-မဂ္ဖိုလ္ ႏွစ္လီ အညီတြဲကုန္ ေလးစံုတို့သည္၊ ေဟာႏၱိ-ျဖစ္ကုန္၏။သုဂတႆ-ျမတ္စြာဘုရား၏၊သာ၀ကာ-တပည့္သာ၀က ျဖစ္ၾကကုန္ေသာ၊ေတပုဂၢလာ-ထိုအရိယာပုဂိၢဳလ္တို့သည္၊ ဒကၡိေဏယ်ာ-ကံႏွင့္အက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ကိုးရည္သန္ အလွဴ ေကာင္း အလွဴမွန္ကို ခံေတာ္မူထိုက္ၾကေပကုန္၏။ဧေတသု-ထိုအရိယာပုဂိၢဳလ္တို့၌ ဒိႏၷာနိ-လွဴအပ္သမွ် အလွဴဒါန တို့သည္၊မဟပၹလာနိ-ၾကိးက်ယ္ ဖြ႕ံျဖိဳးသည့္ အက်ိဳးရွိၾကကုန္၏။သံေဃ-အရိယာ သံဃာေတာ္၌ ၊ ဣဒမိၸ ရတနံ-ဤရတနာ၏အျဖစ္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ ဂုဏ္ေတာ္သည္လည္း ၊ပဏီတံ-ထူးျမတ္လွပါေပ၏။ ဧေတန သေစၥန- ဤသစၥာစကားေၾကာင့္ ၊ သု၀တၳိ ေဟာတု- သတၱ၀ါေတြ ခ်မ္းသာပါေစသတည္း။

(ရတနာသုတ္)

၀ိပႆနာတိ

နာမရူပံ ပရိဂၢယွ၊တေတာ တႆစ ပစၥယံ၊

ဟုတြာ အဘာ၀ေတာ နိစၥာ ၊ဥဒယဗ ၺပီဠနာ၊

ဒုကၡာ အ၀သ၀တၱိ တၱာ၊အနတၱာတိ တိလကၡဏံ၊

အာေရာေပတြာန သခၤါေရ၊သမၼသေႏၱာ ပနပ ၸဳနံ၊

ပါပုေဏယ်ာႏုပုေဗ ၸၺန၊သဗ ၸၺသံေယာဇနကၡယႏၱိ။

(ခုဒၵသိကၡာ၀ိနည္းက်မ္း စာ-၂၁၂)

နာမရူပံ-ေတဘူမကသခၤါရဟု နာမ္ရုပ္အစုကုိ၊ပရိဂၢယွ-ဥာဏ္ျဖင့္ပိုင္းျခားကာ ယူျပီး၍လည္းေကာင္း၊(၀ါ) သိမ္းဆည္းျပီး၍လည္းေကာင္း၊ တေတာ- ထိုနာမရူပပရိဂၢဟဉာဏ္မွ၊(ပရံ-ေနာက္၌)။တႆ-ထိုနာမ္ရုပ္၏၊ ပစၥယံ-အ၀ိဇၨာ တဏွာ ကံ စေသာ အေၾကာင္းကို၊ပရိဂၢယွ စ-ဉာဏ္ျဖင့္ ပိုင္းျခားကာယူျပီး၍ လည္းေကာင္း(၀ါ)သိမ္းဆည္းျပီး၍လည္းေကာင္း။ဟုတြာ-ျဖစ္ျပီး၍၊အဘာ၀ေတာ-မရွိျခင္းေၾကာင့္၊အနိစၥာ-မျမဲကုန္စြတကား။ ၊ဥဒယဗ ၺပီဠနာ-အျဖစ္ပ်က္တို့၏ ႏွိပ္စက္ျခင္းေၾကာင့္ (၀ါ) အျဖစ္အပ်က္ဒဏ္ ခံေနရျခင္းေၾကာင့္၊ ဒုကၡာ-ဒုကၡ တို့ပါတကား။ အ၀သ၀တၱိတၱာ - အလို၌ မျဖစ္ကုန္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ အနတၱာ -အတၱ မဟုတ္ကုန္ပါတကား။(၀ါ)အတၱမရွိကုန္တကား၊ ဣတိ-ဤသို႕၊တိလကၡာဏံ-သံုးပါးေသာ လကၡာဏာသို့၊ အာေရာေပတြာန-တင္၍၊ပုနပၸၸဳနံ-အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္၊သခၤါေရ-နာမ္ရုပ္နွစ္၀ သခၤါရတို့ကို၊သမၼသေႏၱာ-သံုးသပ္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ (ရဟန္း)သည္၊ အႏုပုေဗၸၺန-၀ိပႆနာ ဉာဏ္တုိ႕၏ အစဥ္အားျဖင့္ သဗ ၸၺသံေယာဇနကၡယံ -အလံုးစံုေသာ သံေယာဇဥ္တို့၏ ကုန္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အရဟတၱမဂ္သို႕၊ပါပုေဏယ်-ေရာက္ႏိုင္၏။

၀ိပႆနာဟူသည္

ခႏၶာ အာယတန ဓါတ္စေသာ သေခၤတ တရားတို႕ကို အနိစၥ၊ဒုကၡ၊အနတၱ လကၡဏာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ရွုေသာ မဟာကုသိုလ္ ပညာသည္ ၀ိပႆနာမည္၏။ထိုပညာကို တိုးပြားေအာင္ပြားမ်ားေစျခင္းသည္ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာမည္၏။အႏုေလာမခႏၵီလည္းမည္၏။သစၥာႏုေလာမိကခႏၵီလည္းမည္၏။ ျပည့္စံုေအာင္ပြားမ်ားႏိုင္လွ်င္ သမၼတၱနိယာမ သို့သက္ေရာက္၏။(၀ါ)ေလာကုတၱရာမဂ္ကိုရ ႏိုင္၏။

(၁)၀ိပႆနာဘူမိ

၁။(သိရမည့္တရား) ခႏၶာ၊အာယတန၊ဓာတ္၊ ဣေျႏၵ၊ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ သစၥာတရားအေပါင္းသည္ ၀ိပႆနာ၏ အာရံု ဘူမိမည္၏။ဘူမိ၌ သင္ယူနာၾကား ေမးျမန္းရမည္။

(၂)၀ိပႆနာမူလတရား

၂။(က်င့္ရမည့္တရား) သီလ၀ိသုဒၶိ ၊စိတၱ ၀ိသုဒၶိ(သီလ သမာဓိ) ႏွစ္ပါးသည္ ၀ိပႆနာ မူလမည္၏။သီလ စင္ၾကယ္မႈ၊ စိတ္စင္ၾကယ္မႈ ျပည့္စံုရမည္။

(၃)၀ိပႆနာ သရီရ တရားကိုယ္

၃။(ပြားမ်ားရမည့္တရား) ဒိ႒ိ၀ိသုဒၶိ၊ကခၤါ၀ိတရဏ ၀ိသုဒၶိ၊မဂၢါမဂၢၢၢဉာဏ ဒႆန ၀ိသုဒၶိ၊ပ¬¬¬¬ဋိပဒါ ဉာဏ ဒႆန ၀ိသုဒၶိ ထို၀ိသုဒၶိ ေလးပါးတို့ကိုစင္ၾကယ္ရန္ သမၼသန သံုးသပ္ ဉာဏ္၊ဥဒယဗၺယဉာဏ္၊ စသည္ ၀ိပႆနာဉာဏ္တို႕ႏွင့္ ၿပည့္စံုေအာင္ ပြားမ်ားအားထုတ္ရမည္ ၿဖစ္သည္။

(၁)၀ိပႆနာဘူမိ

(သိရမည့္တရား)

၁။(က) သမုတိသစၥာ

ပညတ္။ ။ သိေစတတ္သိေစအပ္ရန္ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲမႈကို “ပညတ္” ဟုေခၚသည္။ ေလာကလူအမ်ား အသံုးနယ္ရွိ အမွန္ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ‘သမုတိ သစၥာ’ ဟုေခၚသည္။ သမုတိသစၥာကို သံုးၿခင္းၿဖင့္ အက်ဳိးရွစ္ပါးကို ရေစႏိုင္ပါသည္။

၁။ ဟိရီ၊ ၾသတၱပၸတရားႏွစ္ပါးကို ၿပၿခင္းငွာ လည္းေကာင္း၊

၂။ ကမၼႆကတဉာဏ္ကို ၿပၿခင္းငွာလည္းေကာင္း၊

၃။ ကိုယ္တိုင္ၿပဳၿခင္း၊ သူတစ္ပါးကို ၿပဳေစၿခင္း (ႏွစ္မ်ိဳး)တို႕တြင္ ကိုယ္တိုင္ၿပဳက ပို၍အက်ဳိးမ်ားေၾကာင္းကို ၿပၿခင္းငွာ လည္းေကာင္း၊

၄။ ပဥၥာနႏ ၱရိယကံ ကိုၿပၿခင္းငွာလည္းေကာင္း၊

၅။ ေမတၱာပို႕ၿခင္းကို ၿပၿခင္းငွာလည္းေကာင္း၊

၆။ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိဉာဏ္ကိုၿပၿခင္းငွာလည္းေကာင္း၊

၇။ အလွဴခံ အယုတ္ အလတ္ အၿမတ္ ကိုၿပၿခင္းငွာ လည္းေကာင္း၊

၈။ ဘုရားရွင္က ေလာကပညတ္ကို မပယ္လိုၿခင္းေၾကာင္း လည္းေကာင္း (သမုတိသစၥာကို ေဟာသည္)။

(အဂၤုတၱိဳရ္ အဠကထာ)

(ခ)ပရမတၳသစၥာ

ပရမတ္ ။ ။လကၡဏာသေဘာအားျဖင့္ အမွန္ ထင္ရွားရွိေသာ အမွန္တရားကို “ပရမတ္”ဟု ေခၚသည္။ဘုရားအစ ရွိေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႕မွ သိရွိေသာ၊မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာ အရွိတရားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “ပရမတၳသစၥာ”ဟုေခၚသည္။(၀ိပႆနာ သမၼာဒိ႒ိ ဉာဏ္ရင့္သန္လွ်င္ ပရမတၳသစၥာကို ပိုင္းျခား၍သိေသာ မဂ္ဉာဏ္သို႕ဆိုက္ေရာက္နိုင္မည္ျဖစ္သည္)။

၂။ဓာတု၀၀တၳာန္ဉာဏ္

စတုဓာတု၀၀တၳာန္

(ပထ၀ီဓာတ္) - မာမႈသေဘာ ၊ေပ်ာ႕မႈသေဘာရွိ၏။

(အာေပါဓာတ္) - ဖြဲ႕မႈသေဘာ၊ယိုစီးမႈသေဘာရွိ၏။

(ေတေဇာဓာတ္) - ပူမႈသေဘာ၊ေအးမႈသေဘာရွိ၏။

(၀ါေယာဓာတ္) - ေထာက္ကန္မႈသေဘာ၊ လႈပ္ရွားမႈသေဘာရွိ၏။

ဓာတ္ဆိုသည္မွာ မိမိ၏သဘာ၀ သေဘာလကၡဏာကိုေဆာင္တတ္ေသာေၾကာင့္ ဓာတ္ဟုေခၚသည္။အတၱသညာ သတၱသညာတို့ကို ပယ္ႏိုင္ရန္ ဓာတ္ကို ပိုင္းျခားသိရမည္ ျဖစ္သည္။

၃။ နာမရူပ ပဋိေစၦဒဉာဏ္

နာမ္ ( နမနလကၡဏာ )အာရံုသို့ ကိုင္းတတ္ ရွိုင္းတတ္ ညႊတ္တတ္ေသာ အမွတ္အသားရွိ၍ “နာမ္”ဟုေခၚသည္။

ရုပ္ (ရုပၸနလကၡဏာ) ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးတတ္ေသာ အမွတ္အသားရွိ၍ “ရုပ္ ”ဟုေခၚသည္။)

ခႏၵာ ရူပကၡႏၶာတစ္ပါး၊(ေ၀ဒနာ ကၡႏၶာ ၊သညာ ကၡႏၶာ၊သခၤါရ ကၡႏၶာ၊ ၀ိညာဏ ကၡႏၶာ ေလးပါး)ေပါင္း “ခႏၵာငါးပါး ”ရွိသည္။ ရုပ္ နာမ္ ႏွစ္ပါး (ခႏၵာငါးပါးတို့ကို) ပိုင္းျခားသိျခင္းျဖင့္ (သကၠာယဒိ႒ိ) ကိုပယ္ႏိုင္သည္။

၄။ ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္

နာမ္ျဖစ္ေၾကာင္း (ဇနက) မူလအေၾကာင္းမွာ အ၀ိဇၨာ တဏွာ ၊ဥပါဒါန္(သခၤါရ) ကမၼဘ၀ တို့ျဖစ္သည္။

(ဥပထမၻက) အေထာက္အပံ့အေၾကာင္းမွာ အာရံုဒြါရတို့ျဖစ္သည္။

ရုပ္ျဖစ္ေၾကာင္း (ဇနက)မူလအေၾကာင္းမွာ အ၀ိဇၨၨာ တဏွာ ၊ဥပါဒါန္(သခၤါရ) ကမၼဘ၀ တို့ျဖစ္သည္။

(ဥပထမၻက) အေထာက္အပံ့အေၾကာင္းမွာ ဥတု အာဟာရတို့ ျဖစ္သည္။

ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္ျဖင့္ (သႆတ ဒိ႒ိ ႏွင့္ ဥေစၦဒဒိ႒ိ) တို့ကိုပယ္သတ္ႏိုင္သည္။နာမ္ရုပ္တို့၏ (ဇနက)မူလ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အ၀ိဇၨာ တဏွာ ဥပါဒါန္(သခၤါရ) ကမၼဘ၀ တရားတို့ကို သိျပီးပယ္သတ္ရမည္ျဖစ္သည္။

နာမ္ရုပ္တို့၏ (ဥပထမၻက)အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အာရံု ဒြါရ ဥတု အာဟာရ တို့ကို သိျပီး ပိုင္းျခားသိရမည္ ျဖစ္သည္။

၅။သမၼသနဉာဏ္ ႏွင့္ ဥဒယဗၺယဉာဏ္

အာရံု ဒြါရ ဖႆ တို႕ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ “ခဏေတာ” ဥဒယဗၺယဉာဏ္ (နာမ္ရုပ္) တရားတို့ကို လကၡဏာေရးသံုးပါး ထင္ျမင္ေအာင္ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္၍ ပိုင္းျခားရႈ့ပြားရမည္။

အ၀ိဇၨာ တဏွာ ၊ဥပါဒါန္(သခၤါရ) ကမၼဘ၀တို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ “ပစၥယေတာ” ဥဒယဗၺယ(နာမ္ရုပ္) တရားတို့ကို လကၡဏာ ေရးသံုးပါး ထင္ျမင္ေအာင္ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္၍ ပယ္သတ္ရႈပြားရမည္။

“ဥဒယဗၺယဉာဏ္”ျဖင့္ အ၀ိဇၨာ တဏွာစေသာ ကိေလသာတရားတို့ကို တဒဂၤ ပယ္သတ္ႏိုင္၏။

၆။သစၥာေလးပါးတရား

ဒုကၡသစၥာ။ ။အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊အနတၱ အသုဘတရား ျဖစ္ေသာ ရုပ္နာမ္တရား (ခႏၵာငါးပါး) တို့သည္ “ဒုကၡသစၥာ” ျဖစ္သည္။

သမုဒယ သစၥာ။ ။ အ၀ိဇၨာ တဏွာ ၊ဥပါဒါန္(သခၤါရ) ကမၼဘ၀ အေၾကာင္းတရားတို့သည္ “သမုဒယ သစၥာ” ျဖစ္သည္။

နိေရာဓသစၥာ။ ။သမုဒယႏွင့္ဒုကၡ ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္သည္ နိေရာဓ သစၥာျဖစ္သည္။

မဂၢသစၥာ။ ။ရုပ္နာမ္(ခႏၶာငါးပါး)တို႕အား လကၡဏာေရးသံုးပါး ထင္ျမင္ေအာင္ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္၍ ရႈ့ပြားေသာ သမၼာဒိ႒ိ အစရွိေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးသည္ “မဂၢသစၥာ” ျဖစ္သည္။

“ဒုကၡသစၥာ”သည္ ပိုင္းျခားသိရမည့္ ကိစၥရွိ၍၊“ သမုဒယသစၥာ”သည္ ပယ္သတ္ရမည့္ ကိစၥရွိ၏။“နိေရာဓသစၥာ” သည္ မ်က္ေမွာက္ျပဳရမည့္ ကိစၥရွိ၏။“မဂၢသစၥာ”သည္ ပြားမ်ားရမည့္ ကိစၥရွိ၏။

(သစၥာတရားကို သိျမင္ျခင္းျဖင့္ အရိယာပုဂၢိဳလ္ၾကီးအျဖစ္သို့ ေရာက္ႏိုင္၍ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ႏိုင္သည္။)

၇။ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ပရိညာသံုးပါး

(က) ဉာတပရိညာ။ ။နာမရူပပရိေစၦဒ ဉာဏ္တို့ႏွင့္ ပစၥယပရိဂၢဟ ဉာဏ္နွစ္ပါးတို့ကိုေခၚသည္။

(ခ)တီရဏပရိညာ။ ။ရုပ္နာမ္ (ခႏၶာငါးပါး)တို့၏ မျမဲမႈ (အနိစၥ)လကၡဏာ ၊ဆင္းရဲမႈ(ဒုကၡ)လကၡဏာ ၊အစိုးမရမႈ(အနတၱ)လကၡဏာ ၄င္းလကၡဏာ သံုးပါးတို့ကို ဆင္ျခင္ျပီး သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္၍ ပိုင္းျခားသိမႈကို ဉာဏ္ကိုေခၚသည္။

(ဂ)ပဟာနပရိညာ။ ။လကၡဏာသံုးပါးထင္ျမင္ ေပါက္ေျမာက္၍ နိစၥ၊သုခ၊သုဘ၊အတၱစေသာ (၀ိပလႅာသ) ေဖာက္ျပန္ မွားယြင္းေသာ အမွတ္မွား အသိမွား အယူမွား တရားတို့ကို ပယ္သတ္မႈ ဉာဏ္ကို ေခၚသည္။ပရိညာသံုးပါးျပည့္ေအာင္ အားထုတ္ပြားမ်ားႏိုင္လွ်င္ ဒုကၡကုန္ဆံုးရာ( နိဗၺာန္)ကို မ်က္ေမွာက္ျပဴႏိုင္သည္။

(ၾကိဳးစားၾကပါေလ… ေယာဂီတို႕)။

(၂) ၀ိပႆနာမူလတရား

(က်င္႔ရွဳရမည္႔ တရား)

(ခဏိကသမာဓိ ထူေထာင္နည္း)

ပရိကံျပဳရန္-

(၁) ေယာဂီသည္ မိမိ၏ ရင္ညြန္႔၌ စိတ္ကိုထားပါ။

(၂) ရင္ညြန္႔ထိပ္ ရင္ခ်ိဳင္႔တစ္၀ုိက္တြင္ စိတ္ေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာ ၀ါေယာဓာတ္ကို သတိထား၍ ရွဴတို္င္းရွိုက္တို္င္း၌ ျဖစ္ေပၚလာေသာ တြန္းကန္လႈႈပ္ရွားမႈ သေဘာတစ္ခုခုကိုေပၚတုိင္းသိရမည္။ (၀ါ)သိေအာင္လုပ္ပါ။

(၃) သတိထားတိုင္း သိလာလွ်င္ ထုိ၀ါေယာဓာတ္၏ အစ၊ အလယ္၊ အဆံုး သံုးခ်က္လံုးကို သိေအာင္က်င္႔ရမည္။ မရမေန က်င္႔ပါေလ။

(၄) စိတ္တစ္ျခားသြားတုိင္း ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ ဒိ႒ိ စေသာ အကုသိုလ္ မျဖစ္ေအာင္ သတိျဖင္႔ “ေစာင္႔စည္း” ၍ ကမၼ႒ာန္း

အာရံုေ၀ါေယာဓာတ္၌ ျပန္ထားပါ။ ၎ေစာင္႔စည္းမႈသေဘာသည္ “သီလ” ျဖစ္သည္။ (သမာဓိ သံ၀တၱနိကသီလ၊ သမာဓိကိုျဖစ္ေစ ေသာ သီလျဖစ္သည္။)

(၅) သီလေစာင္႔စည္းမႈ မွန္ကန္၍ ၀ါေယာဓာတ္ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ ရႈစိတ္အခိုက္အတန္႔ေနတိုင္း ေနတိုင္း “ခဏိကသမာဓိ”ရသည္

ဟုသိရမည္။

(၆) ပရိကံျဖစ္ေသာ ၀ါေယာဓာတ္ ကမၼ႒ာန္းအာရံု၌ သမာဓိျဖစ္မွသာ သမၼသနဥာဏ္ျဖင္႔ ဓာတ္သေဘာ၊ ရုပ္သေဘာ၊ နာမ္သေဘာ တုိ႔ကိုပိုင္းျခားရႈသိ၍ ၀ိပႆနာဥာဏ္ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ရမည္။

(၇) ခဏိကသမာဓိ မရမခ်င္း ၀ိပႆနာ မရႈပြားပါႏွင္႔။

(၈) အားထုတ္စဥ္ သဒၶါ၊ သတိ၊ ၀ီရိယ၊ သမာဓိ ဥာဏ္တို႔ျဖင္႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ပြားမ်ားရမည္။

(၃)၀ိပႆနာသရီရတရားကိုယ္

(ပြားမ်ားရမည့္ တရား)

၁။ ဒိ႒ိ ၀ိသုဒၶၶိ

ပရိကံျပဳထားေသာ မူလကမၼ႒ာန္း (၀ါေယာဓာတ္) တြန္းကန္လႈပ္ရွားမႈ သေဘာတစ္ခု၌ ေပၚတိုင္းေပၚတိုင္း ၊ျဖစ္တိုင္းျဖစ္တိုင္း တို့တြင္ (၀ါေယာဓာတ္)၏ အစ အလယ္ အဆံုး သံုးခ်က္လံုးကို ရႈစိတ္သိလာႏိုင္ေအာင္ ပြားမ်ားရႈသိရမည္။

သိႏိုင္၍ (ခဏိကသမာဓိ) ရလာေသာ ေယာဂီ ပုဂၢိဳလ္သည္ မူလသိေနေသာ ၀ါေယာဓာတ္သေဘာ၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊(ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွ ဓာတ္ေလးပါးသေဘာတို့ကို လည္းေကာင္း)၊ထင္ရွားမႈရွိေသာ ဓာတ္သေဘာတစ္ခုခုက ို(သမၼသနဥာဏ္) သံုးသပ္ဥာဏ္ျဖင့္(ဓာတ္)ေဆာင္မႈသေဘာ၊(ရုပ္)အသြင္မတူ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲမႈ သေဘာတုိ႕၌ ထင္ရွားရာ တစ္ခုခုကို ဆင္ျခင္ရမည္၊ရႈရမည္ျဖစ္သည္။

(အတၱ-ငါ့ကိုယ္၊ငါ့ဟာဟူေသာ အမွတ္အသိကို ပယ္ခြာျပီး၊ဓာတ္သေဘာတို့၏ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲမႈကို သိေအာင္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေသာအခါ(ဓာတ္သေဘာ)၊(ရုပ္သေဘာ)တို့ အေပၚမွာ သိထားေသာ (အတၱ ဒိ႒ိ) အယူမွားသည္ ရုပ္သေဘာတို့ကို တဒဂၤပဟာန္ အားျဖင့္ ပယ္ထားႏိုင္ျပီး၊ ၄င္းဓာတ္သေဘာ ရုပ္သေဘာတို့ကို အၾကိမ္ၾကိမ္ အဖန္ဖန္ ေပၚတိုင္း ေပ်ာက္တိုင္း ျဖစ္တိုင္းတို့၌ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ႏုိင္ေသာအခါ (အာရံု)ရုပ္သေဘာကို မွတ္သိေနေသာ (နာမ္) ညႊတ္ကိုင္းမႈသေဘာေလးသည္ ထင္ရွားလာပါလိမ့္မည္။အာရံုသို့ ညႊတ္ကိုင္းမႈသေဘာ(နာမ္)တရားမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ခံစားမႈ ၊မွတ္သားမႈ၊ေစ့ေဆာ္မႈ၊ သိမႈ သေဘာတရားတို့ကိုလည္း ထင္ရွားေပၚလြင္ရာ (နာမ္တရားတစ္ခုခုကို)( အတၱ ဒိ႒ိ)ငါ ငါ့ဟာဟူေသာ အမွတ္မွား ၊အသိမွားကို ပယ္ခြာ၍ ကိုင္းညႊတ္မႈသေဘာ(နာမ္တရား)ကို သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ရမည္၊ ရႈပြားရေပမည္။

သံုးသပ္ဆင္ျခင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေသာအခါ နာမ္တရားတို့အေပၚ၌ မွား၍ သိေနေသာ (အတၱ ဒိ႒ိ)အယူမွားသည္ တဒဂၤပဟာန္အားျဖင့္ ပယ္ထားႏိုင္ျပီျဖစ္သည္။အာရံု ရုပ္တရားႏွင့္ သိမႈ နာမ္တရားတို့အေပၚ၌ (အတၱ ဒိ႒ိ)တဒဂၤပဟာန္ကြာ၍ အမွန္သိျမင္ေနစဥ္တြင္ ရႈဉာဏ္၌ အယူမွား ဒိ႒ိကြာေနသည့္ အျမင္ဉာဏ္ကို(ဒိ႒ိ ၀ိသုဒၶၶိ) ဟုေခၚဆိုရမည္။

ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ရေအာင္သဒၶါ သတိ ၀ီရိယ သမာဓိ ပညာတို့ျဖင့္ ပြားမ်ားအားထုတ္ရေပမည္။(ပြားမ်ားပါေလ) သိႏိုင္လွ်င္ အႏၶပုထုဇဥ္ အျဖစ္မွ လြတ္ျပီး ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ သို့ေရာက္ျပီျဖစ္သည္။

၂။ကခၤါ၀ိတရဏ ၀ိသုဒၶၶိ

တစ္ဖန္ ရုပ္နာမ္သေဘာတို့ကုိ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍ဆံုးျဖတ္ ႏိုင္ျပီးသည္ရွိေသာ္ ၄င္းနာမ္ရုပ္တရားတို့၏ အေၾကာင္းကို သိမ္းဆည္းရမည္ (၀ါ) အေၾကာင္းမွန္ကို သိေအာင္ဆင္ျခင္ရမည္။

ရုပ္နာမ္တရား နွစ္ပါးသည္ အတိတ္(ဇနက) မူလ အေၾကာင္းကား အ၀ိဇၨာ တဏွာ ၊ဥပါဒါန္ ကံတရားတို့အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရ၏။ ပစၥဳပၸန္( ဥပထမၻက) အေထာက္အပံ့ အေၾကာင္းမွာကား အာရံု၊ဒြာရ၊ဖႆ၊အာဟာရ၊ဥတု တို့ေၾကာင့္ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရသည္ဟု သိျမင္ႏိုင္ေအာင္ သံုးသပ္ရမည္ ဆင္ျခင္ရႈပြားရမည္ ျဖစ္သည္။အတိတ္အေၾကာင္းႏွင့္ ဆက္စပ္၍လည္းေကာင္း ၊ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းႏွင့္ဆက္စပ္ ၍ လည္းေကာင္း အေၾကာင္း တစ္ခုခု ကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ျပီး အေၾကာင္းတရားတို့ေၾကာင့္နာမ္ရုပ္တရားတို့သည္ ျဖစ္ေနၾကသည္ဟု သိႏိုင္ေအာင္ ပြားမ်ားအားထုတ္ပါေလ။

ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ မိမိဉာဏ္မွီရာ အေၾကာင္းတစ္ခုခုကို သိႏိုင္ေအာင္ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ၾကိဳးစားအားထုတ္ပြားမ်ား၍ သံုးသင္ဆင္ျခင္ႏိုင္ေသာအခါ နာမ္ရုပ္တရားတို့၏ ျဖစ္ျခင္းအေၾကာင္းကို သိျမင္သည္ျဖစ္၍ ဆံုးျဖတ္လာ ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အေၾကာင္းမွန္ကို ဆံုးျဖတ္လာႏိုင္ေသာအခါ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အား (အတၱဒိ႒ိ)စေသာ အေၾကာင္းတို့ျဖင့္ နာမ္ရုပ္တရားတို့သည္ ျဖစ္ေနၾကရသည္ဟု ထင္မွတ္ထားေသာ အမွတ္မွား အသိမွား အယူမွားတို့သည္ တဒဂၤပဟာန္အားျဖင့္ ပယ္ႏိုင္ေတာ့၏။နာမ္ရုပ္တို့၏ အေၾကာင္းမွားကို ပယ္ျပီး အေၾကာင္းမွန္ကို ပိုင္းျခားသိျမင္လာေသာေၾကာင့္ (အတၱဒိ႒ိ)စေသာ အေၾကာင္းမွားတို့ အေပၚ ယံုၾကည္မႈ လြန္ေျမာက္စင္ၾကယ္သြားေသာ ဉာဏ္အျမင္ကို (ကခၤါ၀ိတရဏ ၀ိသုဒၶၶိ) ဟုေခၚသည္။ရေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ပါေလ။ရေအာင္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ပြားမ်ား၍ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေသာ ဉာဏ္ ရရွိေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ကို (စူဠေသာတပန္)ဟုေခၚသည္။

*(သာသနေတာ္ႏွင့္ ေတြ့ၾကံဳသူတိုင္း စူဠေသာတပန္ ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ ေတြ႕ၾကံဳရက်ိဳး မနပ္။ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ား သတိတရား၊ အသိတရား ထားရွိၾကပါကုန္)။

၃။မဂၢါမဂၢဉာဏဒႆန ၀ိသုဒၶၶိ

ရုပ္နာမ္တရားတို့သည္ အေၾကာင္းတရားေပါင္းဆံုမႈ ျပဳျပင္မႈရွိမွသာ ျဖစ္ၾကရျပီး၊တစ္ဖန္ ခ်က္ခ်င္း ပ်က္စီး ၾကရေသာ (အနိစၥ) တရားမ်ားသာ ျဖစ္ၾကရ၏။(သမၼသနဉာဏ္)ျဖင့္ သံုးသပ္ျခင္း ျပဳေပမည္။ျပဳျပင္မႈ အေၾကာင္းတရား ေတြ႕ရွိသမွ် ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းတို႕သည္ အၾကိမ္ၾကိမ္အဖန္ဖန္ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရ၏။ အၾကိမ္ၾကိမ္အဖန္ဖန္ ျဖစ္ပ်က္ေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ (ဒုကၡ)တရားမ်ား ျဖစ္ေခ်၏။(အတၱ)မဟုတ္ေသာ ဓမၼအေၾကာင္းတရားတို့ေၾကာင့္ ျဖစ္ေနေသာ အက်ိဳးဓမၼ နာမ္ ရုပ္ တရားတို့သည္ ငါ့ကိုယ္ ငါ့ဟာ မွကင္းဆိတ္ကုန္လ်က္ ျဖစ္မႈပ်က္မႈ တရားတို့ အေပၚ၌ အလိုအားျဖင့္တားဆီး ပိတ္ပင္ အလိုက် ဖန္တီး၍ မရေသာေၾကာင့္ (အနတၱ)ငါမဟုတ္ကုန္ (အနတၱ)တရားတို့သာျဖစ္ေခ်ျပီဟု လကၡဏာေရးသံုးပါး ေပါက္ေရာက္ထင္ျမင္ေအာင္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍(ဥဒယဗၺယ)ျဖစ္ျခင္း၊ပ်က္ျခငိးကို ဥာဏ္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္ရမည္။မရမခ်င္း သဒၶါ ၀ီရိယ သတိ သမာဓိ ပညာ အေျချပဳ၍ ၾကိုးစားရေပမည္။

ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ နာမ္ရုပ္တရား ႏွစ္ပါးတြင္ ထင္ရွားရာ နာမ္ရုပ္တရား တစ္ခုခုေပၚ၌ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊အနတၱ လကၡဏာေရးသံုးပါး သံုးသပ္ဆင္ျခင္စတြင္(တရုဏာ ၀ိပႆနာ)၀ိပႆနာ ဉာဏ္ႏုေနေသးေသာေၾကာင့္ လကၡဏာေရး သံုးပါးေပၚ၌ တစ္သမတ္တည္း မရႈပြားႏိုင္ေသးေပ။ထိုအခါ ေယာဂီ ပုဂၢိဳလ္၏ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ဥာဏ္သည္ အခါအားေလွ်ာ္စြာ သမာဓိလြန္ ပညာနည္း၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊၀ိပႆနာဥာဏ္ လမ္းလြဲမႈ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႕ၾကာမႈ စသည္တို႕ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ (ဥပကၠိေလသ)တရားတို႕သည္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ေပသည္။

ဥပကၠိေလသ တရားဆိုသည္မွာ ၀ိပႆနာရႈမႈ ဥာဏ္၏ သမာဓိ ပညာတို့၏ အစြမ္းသတၱိတို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ (ေယာဂီ) ပုဂၢိဳလ္၏မေနာစိတ္ျဖင့္ ျမင္ရေသာ အာရံုအလင္းေရာင္မ်ား ျဖစ္သည္။ၾသဘာသႏွင္႕တကြ ၀ိပႆနာဥာဏ္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ (ပီတိ) ကိုယ္စိတ္ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း၊(ပႆဒိၶ)အားရွိေသာ ပသာဒသဒါၶတည္းဟူေသာ (အဓိေမာကၡ)၊ မေလ်ာ့မတင္း ၀ီရိယ ျဖစ္ေသာ (ပဂၢဟ)၊ကိုယ္စိတ္ ခ်မ္းသာျခင္း(သုခ)၊ထက္ျမက္ေသာအသိ(ဥာဏ)၊ထင္ရွားေသာ (သတိ)၊ လ်စ္လ်ဴရႈႏိုင္ေသာ (၀ိပႆနာေပကၡာ) ျပဆိုခဲ့ေသာတရားတို့ႏွင့္ ၀ိပႆနာစိတ္တို႕တြယ္တာေသာ မသိသာေအာင္ သိမ္ေမြ႕လွသည့္ ဓမၼတဏွာတည္းဟူေသာ နိကႏၱိတရား ဆယ္ပါးတို့သည္ အခါအားေလ်ာ္စြာ (ဥဒယဗၺယဉာဏ္) အနုစား၌ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ေပသည္။

ဥပကၠိေလသ တရားဆိုသည္မွာ ၀ိပႆနာရႈမႈ ဥာဏ္၏ သမာဓိ ပညာတို့၏ အစြမ္းသတၱိတို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ (ေယာဂီ) ပုဂၢိဳလ္၏မေနာစိတ္ျဖင့္ ျမင္ရေသာ အာရံုအလင္းေရာင္မ်ား ျဖစ္သည္။ၾသဘာသႏွင္႕တကြ ၀ိပႆနာဥာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ (ပီတိ) ကိုယ္စိတ္ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း၊(ပႆဒိၶ)အားရွိေသာ ပသာဒသဒါၶတည္းဟူေသာ (အဓိေမာကၡ)၊ မေလ်ာ့မတင္း ၀ီရိယျဖစ္ေသာ (ပဂၢဟ) ၊ ကိုယ္စိတ္ ခ်မ္းသာျခင္း(သုခ)၊ထက္ျမက္ေသာ အသိ(ဥာဏ)၊ထင္ရွားေသာ (သတိ)၊ လ်စ္လ်ဴရႈႏိုင္ေသာ(၀ိပႆနာေပကၡာ) ျပဆိုခဲ့ေသာတရားတို့ႏွင့္ ၀ိပႆနာစိတ္တို႕တြယ္တာေသာ မသိသာေအာင္ သိမ္ေမြ႕လွသည့္ ဓမၼတဏွာတည္းဟူေသာ နိကႏၱိတရား ဆယ္ပါးတို့သည္ အခါအားေလ်ာ္စြာ (ဥဒယဗၺယဉာဏ္) အနုစား၌ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ေပသည္။ထိုအခါ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ထိုဆယ္မ်ိဳးတို႕မွာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္၏ သမာဓိပညာေပၚမူတည္၍ သင့္ေတာ္သလို ျဖစ္လာတတ္ေပ၏။ ဆယ္မ်ိဳးလံုးေပၚသည္ဟု မမွတ္သင့္ေပ၊ပညာဦးစီးေသာ ၀ိပႆနာ ယာနိက ေယာဂီပုဂၢိဳလ္တို႕အဖို႕ ထိုတရားမ်ားအေပၚ နည္းတတ္ေပသည္။သမထယာနိကီပုဂၢိဳလ္မ်ားအဖို့ ထိုတရားမ်ားအေပၚ မ်ားတတ္ေပသည္။

၄င္း(ဥပကၠိေလသ)တရားမ်ားသည္ (အာရဒၶ)၀ိပႆနာကို ၾကိဳးစားအားထုတ္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ ရႈပြားေနေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ားသာ ေတြ႕ၾကံဳရ၏။ ရုပ္နာမ္တရားတို႕၌ (သုတမယဥာဏ္)သိ၊(စိႏၱာမယဥာဏ္)သိေလာက္ သာမာန္ပုဂၢိဳလ္တို့ အဖို့မသိႏိုင္ေကာင္းေပ မေတြ ့မျမင္ၾကရေပ။ တကယ့္တရားအလုပ္ ဘာ၀နာကို(အာရဒၶ)အားထုတ္အပ္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ သည္ ဆိုခဲ့ျပီးေသာ(ဥဒယဗၺယဉာဏ္)အႏုစားဉာဏ္၌ ဥပကၠိေလသတရားတို့ျဖစ္ေပၚသိျမင္ၾကသည္ရွိေသာ္ ဗဟုသုတနည္းၾကကုန္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္တို့သည္(ၾသဘာသ) အလင္းေရာင္တရားကို နိဗၺာန္ျမင္သည္ (စ်ာန္စိတ္ျဖစ္သူ) မွတ္ထင္တတ္ကုန္၏။ပီတိငါးမ်ိဳးတို့ကိုလည္း မဂ္ဖိုလ္ ဟုထင္မွတ္ၾကကုန္၏။ထိုသို့ထင္မွတ္လွ်င္ ရႈျမင္ၾကလွ်င္ကား အမွားကို အမွန္ ထင္မိျခင္းေၾကာင့္ ၀ိပႆနာလမ္းလြဲ၍တဏွာ မာန ဒိ႒ိအစြမ္းျဖင့္ ကပ္ျငိမႈ(နိကႏၱိ)ျဖစ္ရေပေတာ့သည္။

ၾသဘာသ ပီတိ ပႆဒၶိ အဓိေမာကၡ ပဂၢဟ သုခ ဉာဏ သတိဥေပကၡာ တရားကိုးပါးတို့သည္ မုခ်အားျဖင့္ ဥပကၠိေလသမမည္ေပ။၄င္းတရားတို့ကို တဏွာ၊မာန၊ဒိ႒ိ အကုသိုလ္တရား ကိေလသာတရားတို့ ကပ္ျငိတြယ္တာမွသာ မုခ် ဥပကၠိေလသဟု ေယာဂီီပုဂၢိဳလ္သိပါေလ။(နိကႏၱိ)ကပ္ျငိတြယ္တာမႈကို ဖယ္ႏိုင္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ၀ိပႆနာညစ္ႏြမ္းမႈ လမ္းလြဲမႈမွ ကင္းစင္၍ ၀ိပႆနာဉာဏ္ လမ္းမွန္ကိုေရွးရႈႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

၄င္းၾသဘာသ ပီတိစေသာ တရားကိုးမဳ်ိုးတို့သည္ ၀ိပႆနာစိတ္ႏွင့္ ယွဥ္စပ္ေသာ သမာဓိ ပညာတို႕မွ အေျချပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာၾကေသာ တရားသေဘာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ျဖစ္ရာ ၾသဘာသ ပီတိစေသာ တရားတို႕သည္ အေၾကာင္းတို့ေၾကာင့္ ျဖစ္ၾကရေသာ(သခၤတ)တရား ရုပ္နာမ္သေဘာတို႕သာ ျဖစ္ၾကသည္ျဖစ္ရာ မျမဲမႈျဖစ္ေသာ အနိစၥတရားမ်ားသာ ျဖစ္သည္။မျမဲျခင္းေၾကာင့္ ဒုကၡတရား ၊အနတၱ တရားမ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟု ေယာဂီပုဂၢိဳလ္၏ ဥာဏ္သည္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍ ဆံုးျဖတ္ျပီး ဥာဏ္ျဖင့္ ရႈပြားႏိုင္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ (အမဂၢ)လမ္းမွားမွ စင္ၾကည္၍ (မဂၢ)၀ိပႆနာက်င့္ လမ္းစဥ္အမွန္ လမ္းမွန္သို႕ေရာက္ခဲ့ျပီဟု သိရေပမည္။၀ိပႆနာဥာဏ္ ညစ္ႏြမ္းေၾကာင္း ေဘးရန္မွ လြန္ေျမာက္ေသာ ၀ိပႆနာအက်င့္ လမ္းစဥ္သည္ မဂ္လမ္းစဥ္၏ ေရွးအဖို့ျဖစ္ေသာ (ပုဗၺဘာဂမဂ္)ျဖစ္ေလသည္ဟု လမ္းမွား၊လမ္းမွန္ ႏွစ္မ်ိဳးတုိ႕၌ အျမင္ဉာဏ္စင္ၾကယ္သြားျခင္းကို (မဂၢါမဂၢဉာဏဒႆန၀ိသုဒၶိ)ဟု ေခၚသည္။

ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ၀ိပႆနာညစ္ႏြမ္းမႈ ေဘးရန္ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ၊နိကႏၱိဟု ေခၚဆိုအပ္သည့္ ကိေလသာ တရားဆိုးတို့ကို ပယ္ႏိုင္ေအာင္ၾကိဳးစား၍ ပြားမ်ားၾကရေပမည္။“ၾကိဳးစား…ၾကပါေလ”။

နာမ္ရုပ္တရားတို့အား လကၡဏာေရး သံုးပါးထင္ျမင္ေအာင္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ဒိ႒ပစၥ႕ကၡလကၡဏာေရးသံုးပါး တို့ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ ရႈႏိုင္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္တို့သည္ အရိယာ မဂ္သို့ တက္လွမ္းႏိုင္ေသာ အေျခခံဉာဏ္ႏွင့္ျပည့္စံုျပီျဖစ္၍ မေလွ်ာေသာဇြဲလံုလႏွင့္ ဆက္လက္၍ ဝိပႆနာ ဘာဝနာကို မျပတ္ၾကိဳးကုတ္ အားထုတ္ပြားမ်ား မည္ဆိုပါက ပစၥကၡဘဝ၌ပင္ အရိယာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီး အျဖစ္သို ့ ရႏိုင္ၾကပါသည္။ သို ့မွသာ ဘုရားရွင္၏ သားေတာ္ အစစ္အျဖစ္သို ့ ေဆာင္ေလေတာ့၏ ။

( ၾကိဳးစားၾကပါေလ . . . ေယာဂီအေပါင္းတို ့)။

၄။ပဋိပဒါဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိ

တစ္ဖန္ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ဝိပႆနာညစ္ႏြမ္းေၾကာင္း ဥပကၠိေလသ ေဘးရန္မွ လြတ္ေျမာက္ျပီး ဝိပႆနာသည္ စင္ၾကယ္ျပီး လမ္းမွန္ေရာက္ေသာ အခါ ( ဥဒယဗၺယ ) ျဖစ္ပ်က္ကို ရႈေသာဉာဏ္မွစ၍ ဘဂၤဉာဏ္ ၊ ဘယဉာဏ္ ၊ အာဒီနဝဉာဏ္ ၊ နိဗၺိဒါဗၺိဒါဉာဏ္ ၊ မုစၥိတုကမ်တာဉာဏ္ ၊ မဋိသခၤါဉာဏ္ ၊ သခၤါရု ေပကၡာဉာဏ္ ၊ အႏုေလာမဉာဏ္ စေသာ ဝိပႆဉာဏ္ ကုိးပါးတို ့သည္(ပဋိပဒါ ဉာဏ ဒႆန ဝိသုဒၶိ ) မည္၏ ။

ထက္ျမက္စင္ၾကယ္ေသာ (ဥဒယဗၺယ) ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္းတို ့ကိုျမင္ေသာ ဉာဏ္မွစ ၍ အထက္ဝိပႆနာဉာဏ္စဥ္တို ့သည္ ေလာကုတၱရာ မဂ္ဉာဏ္သို ့ ဆိုက္ေရာက္ရန္ (ပဋိပဒါ) က်င့္လမ္းမွန္ဟု ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ သိျမင္ႏိုင္ေအာင္ က်င့္ၾက ံပြားမ်ားၾကရေပဦးမည္။

မွတ္ခ်က္။ ။ (ဤေနရာ၌ ဝိပႆနာဉာဏ္စဥ္မ်ားကို အက်ယ္မေရး ေတာ့ျပီ ၊ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ား ၾကိဳတင္၍ သိရွိထားပါက ဉာဏ္ႏုေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ တို ့သည္ (သုတမယဉာဏ္) သိကိုပင္ ဝိပႆနာဉာဏ္တြင္ ယွဥ္စပ္၍ ဉာဏ္စဥ္ လုပ္ျပီးတတ္ေနပါက ဘာဝနာ ပညာသိ အျမင္စစ္သို ့ မေရာက္ပဲ ၾကန္ ့ၾကာမႈရွိေစ ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။)

သို ့ေသာ္လည္း အနည္းငယ္္ဝိပႆနာဉာဏ္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစရန္ ေရးသားေပးပါဦးမည္။ ဤ (ပဋိပဒါဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိ) သည္ အရိယာ သစၥာေလး ပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္ေသာ ေလာကုတၱရာမဂ္ဉာဏ္၏ အေၾကာင္း အေျခခံ ဝိပႆနာပြားမ်ားမႈ ဉာဏ္စဥ္ေပၚ၌ အျမင္စင္ၾကယ္သြားမႈကို ပဋိပဒါဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိ ေခၚဆိုသည္ျဖစ္၍ သစၥာေလးပါးကို ေလာကုတၱရာမဂ္ဉာဏ္အဆိုက္၌ သိျမင္ သြားေသာ ပဋိေဝဓဉာဏ္ကို ရရွိႏိုင္ရန္ အေျခခံသစၥာကို ေလွ်ာ္ေအာင္ သိႏိုင္ေသာ သစၥာႏုေဗာဓဉာဏ္မ်ား ျဖစ္ရကား ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ နာမ္ရုပ္တရား (ခႏၶာငါးပါး တရား) တို့အား သံုးသပ္ဆင္ျခင္ လွ်က္ ျဖစ္ျခင္း ၊ ပ်က္ျခင္း ၊(ဥဒယဗၺယ ဉာဏ္) အျမင္ေပါက္၍ ဆံုးျဖတ္ ဉာဏ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ ပြားမ်ားေနေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ သည္ (နာမ္ရုပ္) သခၤါရတရားသေဘာ၌ အနိစၥ ၊ ဒုကၡ ၊ အနတၱ ဟုရႈေသာ ဝိပႆနာ ဉာဏ္သည္ တစ္သတ္မတ္တည္း အျမင္ဆက္လာေပလိမ့္မည္။ဝိပႆနာရႈ့ ဉာဏ္တစ္သမတ္တည္းဆက္လာေအာင္ ရႈပြားပါေလ။

(နာမ္ရုပ္) ျဖစ္ပ်က္အာရံုႏွင့္ ရႈသိ ဝိပႆနာဉာဏ္အျမင္ တစ္ဆက္တည္း အျမင္သန္လာေသာအခါ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္၏ ဉာဏ္ ၌(သစၥာႏုေဗာဓ) သစၥာႏွင့္ေလ်ာ္ ေသာ ဉာဏ္သိျမင္လာေပလိမ္ ့မည္။ သစၥာႏွင့္ေလ်ာ္ေသာ အနေဗာဓဉာဏ္ ျဖစ္ လာပံုကား (နာမ္ရုပ္) သခၤါရ ျဖစ္ပ်က္ သေဘာတရားအစဥ္ကို ရႈခိုက္ သိျမင္ခိုက္ တို ့၌ ျဖစ္သေဘာကုိ ျမင္ေတြလွ်င္ ျမင္ေတြ ့ခိုက္ျဖစ္ေၾကာင္းတရား (သမုဒယသ စၥာ)ထင္ရွားမႈကိုသိျမင္လာေပလိမ္မည္။ အေၾကာင္းတရားခ်ဳပ္၍ အက်ိဳး (နာမ္ရုပ္) သခၤါရသေဘာတရားတို့ ပ်က္စီးခ်ဳပ္ေပ်ာက္မူကိုျမင္ေတြလွ်င္ ျမင္ေတြ့ခိုက္ နိေရာဓသစၥာ သခၤတနိေရာဓ ထင္ရွားမူကို သိျမင္လာေပလိမ့္မည္။(ရုပ္နာမ္)သခၤါရ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္း သေဘာတရားတို့ကို ပစၥဳပၸန္ ျဖစ္ခိုက္ပ်က္ခိုက္ မျပတ္ႏွိပ္စက္မူသေဘာကို ျမင္ေတြ့လွ်င္ ျမ္ငေတြ့ခိုက္ ့ခိုက္ (ဒုကၡသစၥာ) သိျမင္မႈကို ထင္ရွားလာေပ လိမ္ ့မည္။ (နာမ္ရုပ္) သခၤါရ ျဖစ္ပ်က္ သေဘာတရား၌ ျဖစ္ဉာဏ္ ပ်က္ဉာဏ္ ျဖစ္ ပ်က္ဉာဏ္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ခိုက္ ပိုင္းျခားရႈပြားမႈ အသိဉာဏ္ သေဘာကို ျမင္ေတြ ့လွ်င္ ေတြ ့သိခိုက္ (မဂၢသစၥာ) ထင္ရွားမႈကို သိျမင္လာေပလိမ္ ့မည္။

ထိုသို ့ (နာမ္ရုပ္) သခၤါရတရားတို့၌ မျမဲမႈစေသာ လကၡဏာေရးသံုးပါးတြင္ တစ္ပါးပါးျဖင့္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ ဆံုးျဖစ္၍ ဉာဏ္ျဖင့္ ရႈျမင္သိရွိခိုက္ သစၥာေလးပါ အားေလွ်ာ္စြာ သိသြားသည္ကို (အႏုေဗာဓဉာဏ္) ဟုေခၚသည္။ ဤကဲ ့သို ့ေယာဂီပုဂၢ်ိလ္ သည္ (ပဋိပဒါ) ဝိပႆနာအက်င့္ လမ္းစဥ္မွန္ ဉာဏ္စဥ္မ်ားကို တိုးတတ္ေအာင္ ပြားမ်ားအားထုတ္ေနစဥ္ သဒၶါ ၊ ဝီရိယ ၊ သတိ ၊ သမာဓိ ၊ ပညာ ဗိုလ္ငါးပါအားျပည့္ သည့္ အားေလွ်ာ္စြာ (အႏုေဗာဓဉာဏ္(ဝါ)သစၥာႏုေလာမိကခႏၱီ) မည္ေသာ(ပဋိပဒါ ဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိဉာဏ္) အဆင္ ့သို ့ေရာက္ရွိေပလိမ့္မည္။

ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ဤအဆင့္ကို ေရာက္ေအာင္ပြားမ်ားႏိုင္ၾကမည္ဆို လွ်င္ ေလာကုတၱရာ မဂ္ ဉာဏ္ ဖိုလ္ ဉာဏ္တို ့ကို ရရွိႏိုင္ဖိုရန္ နီးေလေတာ့၏။

(ၾကိဳးစားၾကပါေလ . . . ေယာဂီအေပါင္းတို ့)။

၅။ဉာဏဒႆနဝိ ဝိသုဒၶိ

ေယာဂီဂၢိဳလ္သည္ (ပဋိပဒါ) က်င့္ လမ္းစဥ္မွန္ကို ဝိပႆန ဉာဏ္ ျဖင့္ (နာမ္ရုပ္) သခၤါရသေဘာတရားတို ့၌ လကၡဏာေရးသံုးပါးတို ့ျဖင့္ ပိုင္းျခားဆံုး ျဖတ္၍ ရႈပြားလွ်က္ေနစဥ္ (သစၥာႏုေလာမိကခႏၱီ) မည္ေသာ သစၥာႏုေဗာဓဉာဏ္ အားေလ်ာ္စြာ သစၥာတရားတို ့ကို သိရမည္ ့ကိစၥ (ဒုကၡ) သေဘာကို သိျမင္ျခင္း ၊ ပယ္ရမည္ ့ကိစၥ (သမုဒယ) သေဘာကို ပယ္သတ္ျခင္း ၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳရမည့္ကိစၥ (နိေရာဓ) သေခၤတ နိေရာဓကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္း ၊ ပြားမ်ားရမည့္ကိစၥ (မဂၢ) ကို ပြားမ်ားလ်က္ေနျခင္းျဖင့္ သစၥာသို ့ေလ်ာ္စြာ သက္ဝင္လ်က္ ရွိေနေပသည္။

ဤသို ့အဖန္ဖန္ (သစၥာႏုေဗာဓ ဉာဏ္) ျဖင့္ အားထုတ္ပြားမ်ားေနေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အား ေလာကုတၱရာမဂ္သို ့ ေရာက္ႏိုင္ခဲ ့သည္ ရွိေသာ္ ရုပ္နာမ္သခၤါရ သေဘာရားတစ္ခုခုကုိ အနိစၥ ၊ ဒုကၡ ၊ အနတၱ ဟု ဝိပႆနာရႈ၍ ပိုင္းျခားျပီး မေနာ ဒြါရဝ ဇၨန္းျဖစ္၍ ပရိကံ ဥပစာ အႏုလံု ဝိပႆနာဉာဏ္ေဇာစိတ္ျဖစ္၍ ခ်ဳပ္ျပီး တစ္ ဆက္တည္း အျခားမဲ ့၌ အသခၤတဓာတ္ (နိဗၺာန္) ကို အာရံုေရွ ့ရႈသိမႈ ေဂၚၾတဘု ေဇာစိတ္ တစ္ၾကိမ္ ၊ (နိဗၺာန္) ကို အာရံုျပဳေသာ မဂ္ေဇာစိတ္တစ္ၾကိမ္ ၊ ဖိုလ္ေဇာ စိတ္ႏွစ္ၾကိမ္ျဖစ္၍ ဘဝင္က်၏ ။ ဤပထဝီစိတ္ အစဥ္၌ ပရိကံ ဥပစာ အႏုလံုေဇာ စိတ္သည္ အႏုေလာမဉာဏ္ မည္၏ ။

(ပဋိပဒါဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိ ၏ အဆံုးတည္း။)

ထိုသို ့အစဥ္အားျဖင့္ မဂ္ဖိုလ္ရျပီးေသာအခါ အထက္မဂ္ဖိုလ္ အလို ့ငွာ (နာမ္ရုပ္) သခၤါရ သေဘာတရားတို ့ကို လကၡေရးသံုးပါျဖင့္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ဆံုး ျဖတ္လ်က္ သခၤါရုေပကၡာဉာဏ္ အဆံုး၌ အထက္မဂ္ဝိထိျဖစ္၏။ ဤသို ့လွ်င္ မဂ္ဝီထိေလးၾကိမ္ ၊ အရဟတၱမဂ္ဝီထိ တိုင္ေအာင္ျဖစ္၏။ ထုိမဂ္ေလးပါ၌ ယွဥ္ ေသာဉာဏ္သည္ ကိေလသာအကုသိုလ္ တရားအေပါင္းကို (သမုေစၦဒ) ပဟာန္ မ်ိဳးျပဳတ္ေအာင္ စင္ၾကယ္ထက္ျမက္ျခင္းေၾကာင့္ (ဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိ) မည္၏။

ဤတြင္ဗုုဒၶ၏ သာသနာေတာ္ျမတ္၌ ရဟန္းကိစၥဆံုးသည္မည္၏။ က်င့္ရ မည့္ကိစၥ ျပီးျပီ။ အဂၢဒကၡိေနယ် ပုဂၢိဳလ္ၾကီးအျဖစ္သို ့ေရာက္သည္မည္၏။ တစ္မဂ္ တစ္ဖိုလ္သို ့ဆိုက္လွ်င္ (ဒိ႒ိ ဝိစိကိစၦာ) အႏုသယႏွစ္ပါးတို ့ အျပီးတိုင္ ခ်ဳပ္ျငိမ္း ေသာေၾကာင့္ “အပၸါယ္ေလးပါး တံခါးပိတ္ျပီး သမဏအမည္ရျပီ “ ျဖစ္သည္။

ဣရိယာပထပဗၺ ႏွင့္ သမၸဇာနပဗၺ ရႈပြားနည္း

ဆရာတို ့ ယခုေဟာမည့္ တရားကေတာ့ “ဣရိယာပထပဗၺ ႏွင့္ သမၸဇာနပဗၺ” အပုိ္င္းကို ေဟာၾကားေပးပါ့မယ္။ ဣရိယာပထပဗၺ ဆိုတဲ ့ သြား ၊ ရပ္ ၊ ထုိင္ ၊ ေလ်ာင္း ဣရိယာပုဒ္ေလးပါ အေနေလးမ်ိဳးတို ့မွ ဝိပႆနာ ရႈပြားတတ္ ေအာင္ ေဟာၾကားပါ့မယ္။

အဲ ့့ဒါကို ဆရာတို ့ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္မွာ- ဣဓ ဘိကၡေဝ ဘိကၡဳ ကာ ေယ ကာယႏုပႆီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမၸဇာေနာ သတိမာ ဝိေနယ် ေလာေက အဘိဇၥ်ာေဒါမနႆံ (ဒီ-မဟာဝဂၢပါဠိ ၊ စာ-၂၃၁) အဲ ့ဒီ ကာယႏုပႆနာအပိုင္း မွာရွိတဲ ့ အပိုင္းထဲ ့က တစ္ပိုင္းပါပဲ။

ကာယႏုပႆနာအပိုင္းမွာ -၁။ အာနာပါနပဗၺ ၂။ ဣရိယာပထပဗၺ ၃။သမၸဇာနပဗၺ ၄။ ပဋိကူလ - မနသိကာရပဗၺ ၅။ ဓာတု မနသိကာရပဗၺ ၆။ နဝသိဝထိ ပဗၺ ဆိုျပီးေတာ့ အပိုင္း(ေျခာက္မ်ိဳး) အားျဖင့္ ခြဲ ထားပါသည္။

အဲ ့ဒီ အပိုင္းထဲက -

ဣရိယာပထပဗၺ အပိုင္းကို ေဟာပါ႔မယ္ -

ပုန စပရံ ဘိကၡေ၀ ဘိကၡဳ ဂစာၦေႏ ၱာ ၀ါ ‘ဂစာၦမိ’ တိ ပဇာနာတိ၊ ဌိေတာ ၀ါ ‘ဌိေတာမီွ’ တိ ပဇာနာတိ၊ နိသိေႏၷာ ၀ါ ‘နိသိေႏၷာမွီ’ တိ ပဇာနာတိ၊ သယာေနာ ၀ါ ‘သယာေနာမွီ’ တိ ပဇာနာတိ။

ယထာ ယထာ ၀ါ ပနႆ ပဏိဟိေတာ ေဟာတိ၊တထာတထာ နံ ပဇာနာတိ။(ဒီ-မဟာ၀ဂၢပါဠိ၊ စာ-၂၃၂)အဲ့သလို ေဟာထားပါတယ္။

၁။ပုနစ- တစ္ဖန္လည္း ၊ပရံ-တစ္ပါးရႈကုန္ပံုကား၊ ဘိေကၡေ၀-ခ်စ္သားရဟန္းတို႕၊ဣဓ-ဤငါဘုရား၏ အဆံုးအမ သာသနာေတာ္၌ ၊ဘိကၡဳ-ရဟန္းသည္(၀ါ) ေယာဂီပုဂၢိဳလ္သည္ ၊ဂစၦေႏၱာ ၀ါ-သြားဆဲအခိုက္၌လည္း (၀ါ) သြားဆဲ၌မူလည္း၊ဂစၦာမီိတိ-သြား၏ဟူ၍၊ပဇာနာတိ-ပညာျဖင့္သိ၏။

၂။ဌိေတာ ၀ါ-ရပ္ဆဲအခိုက္၌မူလည္း (၀ါ)ရပ္ဆဲ၌မူလည္း ၊ဌိေတာ-ရပ္သည္၊ အမွိ-ျဖစ္၏။ဣတိ-ဤသို႕၊ပဇာနာတိ-ပညာျဖင့္သိ၏။

၃။နိသိေႏၷာ ၀ါ-ထိုင္ဆဲအခိုက္၌မူလည္း (၀ါ) ထိုင္ဆဲ၌မူလည္း၊နိသိေႏၷာ-ထိုင္ေနသည္၊အမွိ-ျဖစ္၏။ဣတိ-ဤသို႕၊ပဇာနာတိ-ပညာျဖင့္သိ၏။ပညာျဖင့္သိ၏။သယာေနာ၀ါ -ေလ်ာင္းဆဲအခိုက္၌မူလည္း (၀ါ) ေလ်ာင္းဆဲ၌မူလည္း ၊သယာေနာမီွတိ -ေလ်ာင္းသည္ဟူ၍ ၊ပဇာနာတိ-ပညာျဖင့္သိ၏။အႆ-ထိုေယာဂီပုဂၢိဳလ္၏၊၀ါပန-သတိတရားဟူသည္လည္း၊ ယထာ ယထာ- အၾကင္ အၾကင္ထားတိုင္းေသာ၊ကာေယာ-ရုပ္ကာယသည္၊ပဏိတိေတာ-ထား၏။တထာ တထာ နံ-ထိုထားတိုင္း ထားတိုင္းေသာ ရုပ္ကာယ၏ အေပါင္း၌လည္း၊ပဇာနာတိ-ပညာျဖင့္သိ၏။

အဲဒါကို ဆရာတို့ ေယာဂီေတြ နားလည္ေအာင္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္…..

အခု ေယာဂီေတြ သြားတယ္၊ရပ္တယ္၊ ထိုင္တယ္၊ေလ်ာင္းတယ္၊ မရွိဘူးလား။အဲဒီလို ရွိ့လို့ ရွိရင္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက ဘာလုပ္ရမလဲဆိုရင္ သြားရင္သြားတယ္လို႕သိေအာင္ လုပ္ပါ။ရပ္ရင္ ရပ္တဲ့အခိုက္မွာ ရပ္တယ္လို႕သိေအာင္လုပ္ပါ။ထိုင္ရင္ ထိုင္တဲ့အခါမွာ ထိုင္တယ္လို႕ သိေအာင္လုပ္ပါ။ေလ်ာင္းရင္ ေလ်ာင္းတဲ့အခိုက္မွာ ေလ်ာင္းတယ္လို႕ သိေအာင္လုပ္ပါလို႕ မေဟာဘူးလား။

ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးဘဲျဖစ္ျဖစ္ အဲ့ဒီလို ကိုယ္ကာယၾကီးရဲ့အေနအထားအတိုင္း ထားတိုင္းမွာ ေယာဂီရဲ့ သတိတရားဟာ အမွတ္ရွိျပီးေတာ့ အဲ့ဒီအေနမ်ိဳးတိုင္းမွာလည္း ဘဲ သိေအာင္လုပ္ပါလို႕ဆိုလိုပါတယ္။

သိေအာင္လုပ္ပါဆိုေတာ့ သြားရင္ သြားတယ္လို႕“သိ” ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အသိနွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။လူတိုင္း လူတိုင္း သတၱ၀ါတိုင္း သတၱ၀ါတိုင္း သြားရင္သြားတယ္လို႕ သိတာကေတာ့ ပုဂၢိဳလ္အေန သတၱ၀ါအေန အဲဒီလိုသိတဲ့ အသိကေတာ့ မသိၾကဘူးလား၊သိၾကတယ္။

အဲဒီလို ပုဂၢိဳလ္အေန သတၱ၀ါအေနနဲ႕ သြားရင္ သြားတယ္လို႕ “သိ” ဆိုတာကို ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။အတၱသညံ နဥဂါၣေဋ တိ-အတၱသညာဆိုတဲ့ “ငါ”ဆိုေသာ အမွတ္ကို မခြာဘဲနဲ့ သတိပ႒ာန ဘာ၀နာသည္၊န သမၸဇၨတိ-မျပည့္စံု၊န ေဟာတိ-မျဖစ္။

အဲ့သလို ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါအမွတ္နဲ႕ သြားမယ္ဆိုရင္ သတိပ႒ာနာ ဘာ၀နာ မေခၚပါဘူးတဲ့ ကမၼ႒ာန္းလည္း မဟုတ္ပါဘူး။

အဲ့သလို ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါအမွတ္နဲ႕ သြားတဲ့အေနနဲ႔ ေျပာတာဟုတ္ရဲ့လား၊မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ပုဂၢိဳလ္အေန သတၱ၀ါအေနနဲ႕ သြားတဲ့အသြားကေတာ့ ဆရာတို႕ဆီမွာလာျပီး တခမ္းတနား သင္တန္း တက္စရာ မလိုပါဘူးတဲ့။ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေတာ့ သြားရင္သြားတယ္လို႕သိတာေပါ့ ။သြားရင္းနဲံကိုယ့္ဟာကိုယ္ အႏၱရာယ္ျဖစ္မွာ ေၾကာက္လို႔ ေရွာင္တိမ္းတတ္ၾကတာပဲ။

ဒီလို ေလာကအသိ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါအသိကို ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါအမွတ္ကို ေပ်ာက္ေစျပီးေတာ့ ၀ိပႆနာပညာနဲ့သိတဲ့ အသိကိုဆိုလိုပါတယ္။

ဒီလိုဆိုရင္ ၀ိပႆနာပညာနဲ႕သိတဲ့ သြားရင္သြားတယ္လို႕ ဘယ္လိုသိရမွာတံုး။စိတၱကိရိယာ၀ါေယာဓာတု ၀ိေကၡပ၀ေသန ကာယႆ အဥၥန ေဟာတိ၊ပုဂၢလႆ အဥၥန န ေဟာတိလို႕ ရွင္းထားပါတယ္ ။စိတၱကိရိယာ ၀ါေယာဓာတု-စိတ္ကျပဳလုပ္အပ္ေသာ ၀ါေယာဓာတ္၏၊၀ိေကၡေပ၀ေသန-ပ်ံ႕လြင့္ေသာ အစြမ္းအားျဖင ့္၊ကာယႆ -မဟာဘုတ္၏၊အဥၥနာ-ေျပာင္းလြဲလႈပ္ရွားျခင္းသည္ ၊ေဟာတိျဖစ္၏။

သြားတယ္ဆိုတာ တစ္ျခားမဟုတ္ပါဘူးတဲ့၊ပရမတၱသဘာ၀နဲ႕ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သြားခ်င္တဲ့စိတ္ကေလးကို အေၾကာင္းျပဳျပီးေတာ့ စိတၱဇ၀ါေယာဓာတ္ေတြ ခႏၶာမွာ ပ်ံလြင့္သြားတဲ့အခါမွာ စိတၱဇ၀ါေယာဓာတ္ တြန္းကန္လိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်န္တဲ့ ပထ၀ီေတေဇာ အာေပါ အစရွိတဲ့ ဓာတ္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားတဲ့အမူအယာေလးကို ေလာကသမုတိနဲ႕ေျပာေတာ့ သြားတယ္လို့ဆိုလိုျခင္းျဖစ္တယ္။

တကယ့္ ပရမတၱသဘာ၀နဲ႕ ျပန္ျပီးေတာ့ ဉာဏ္နဲ႕ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္-သြားခ်င္တဲ့စိတ္ကနာမ္တရား ၊သြားခ်င္တဲ့စိတ္ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး တြန္းကန္လိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်န္တဲ့မဟာဘုတ္ေတြ ေရြ့လ်ားသြားပါတယ္။

အဲဒီ ေရြ႕လ်ားသြားတဲ့ အမူအယာ ၀ါေယာဓာတ္ကေလးက ရုပ္တရား၊သြားခ်င္တဲ့နာမ္ အေၾကာင္းျပဳျပီးေတာ့ တြန္းကန္လႈပ္ရွားသြားတဲ့ ၀ါေယာဓာတ္ကေလး ျဖစ္ေပၚပါလား။သူနဲ႕ သဟဇာတ္ ဓာတ္ၾကီးေလးပါးေတြ ေျပာင္းလဲသြားပါလား။အဲ့သလို သတိပ႒ာန္အမွတ္ျပဳျပီးေတာ့ ရုပ္ရဲ့သေဘာေလးေပၚမွာ ေနာက္က ပဇာနနေ႒န -ပညာဉာဏ္ျဖင့္ ပိုင္းျခားျပီးေတာ့၊ “နာမ္” အေၾကာင္းေၾကာင့္ “ရုပ္” အက်ိဳးေပၚတယ္လို႕ အဲ့ဒီ၀ါေယာဓာတ္ရဲ့ ရုပ္ေပၚမွာ သတိပ႒ာန္အမွတ္ျပဳျပီးေတာ့ ရႈပြားတဲ့သေဘာကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္တဲ့။

အဲဒီလိုဆိုရင္ သြားရင္သြားတယ္လို႕ သိ ဆိုတဲ့ ပါ႒ိစကားသည္ ေယာဂီေတြကို ဘုရားရွင္ ေဟာၾကား အပ္တာသည္ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါနဲ႕ သြားတဲ့အေပၚမွာ မွတ္ရမွာလား၊ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ အမွတ္ေပ်ာက္ျပီးေတာ့ ပရမတၱသဘာ၀ ရုပ္တရား နာမ္တရားေပၚမွာ မွတ္ရမွာလား။“ရုပ္”တရား “နာမ္”တရား ေပၚမွာမွတ္ရမွာပါဘုရား။တစ္နည္းအားျဖင့္ ဣရိယာပထ ရႈမွတ္ပံုမွာ အ႒ကထာတြင္

ဂစၦာေႏၱာ၀ါ ဂစာၦ မီတိ ပဇာနတိ

တသၼာ ဧသာ ဧ၀ံ ပဇာနာတိ-“ဂစာၦမိ” တိ စိတၱံ ဥပၸဇၨတိ၊

တံ ၀ါယံ ဇေနတိ၊၀ါေယာ ၀ိညတၱိ ံ ဇေနတိ။

(၁)စိတၱကိရိယ ၀ါေယာဓာတု ၀ိပၹါေရ သကလကာယႆ ပုရေတာ အဘိနီဟာေရာ ဂမနႏၱိ ၀ုစၥတိ။(ဒီ႒-၂၊ စာ-၃၅၇)။ဧသ- သြားခ်င္သည္ဟု သိေသာေယာဂီသည္ ၊ဧ၀ံ -ဤဆိုလတၱံေသာ နည္းအားျဖင့္ ၊ပဇာနာတိ-ပိုင္းျခား၍ သိ၏။၀ါ ပိုင္းျခား၍ သိ္၏။

ဂစာၦမိ တိ စိတၱံ-သြားမည္ ဟု ၾကံစည္မႈစိတ္သည္၊ ဥပၸဇၨတိ-ျဖစ္၏။တံ-ထိုစိတ္သည္၊ ၀ါယံ ဇေနတိ -၀ါေယာ ေထာက္ကန္လႈပ္ရွားမႈကို ျဖစ္ေစ၏။၀ါေယာ-ေထာက္ကန္လႈပ္ရွားမူသည္ ၊၀ိညတၳိ ံဇေနတိ-တြန္းမႈအမူအရာ အထူးဟူေသာ ၀ိညတ္ကိုျဖစ္ေစ၏။စိတၱကိရိယ ၀ါေယာဓာတု၀ိပၹေရ-စိတ္က ျပဳအပ္ ျဖစ္ေစအပ္ေသာ ေထာက္ကန္ေရြ႔လ်ားမႈသေဘာ၏ ပ်ံ႕ႏွံ႕ျခင္းေၾကာင့္၊သကလကာယႆ-ကိုယ္ဟု ေခၚဆိုအပ္ေသာ ရုပ္အားလံုး၏၊ပုရေတာ အဘိနီဟာေရာ- လိုရာ ေရွ့ဖက္သို႕ တေရႊ႕တေရြ႕ျခင္း ေရွးရႈ့ေဆာင္ သြားျခင္းကို ၊ဂမနႏၱိ-သြားျခင္းဟူ၍ ၊၀ုစၥတိ-ေခၚဆိုအပ္၏။ဤသို႕သိအပ္၏။အဲဒါကိုေသေသခ်ာခ်ာ ေလးေလးနက္နက္ မွတ္ထားပါ။သြားတယ္ သြားတယ္ ၊ ထိုင္တယ္ ထိုင္တယ္ ၊ေလ်ာင္းတယ္ ေလ်ာင္းတယ္၊ ရပ္တယ္ ရပ္တယ္ ဒီလိုမွတ္ရံုနဲ႕ ျပီးတာမဟုတ္ပါဘူး။အတၱသညာပုဂၢလသညာ မကြာဘဲနဲ႕ မွတ္လို႕ရွိရင္ ကမၼ႒ာန္းလဲ မမည္ပါဘူး။သတိပ႒ာန ဘာ၀နာလည္း မျပည့္စံုပါဘူး။ကိေလသာလည္းမကြာပါဘူး။

ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္တယ္ဆိုတာဟာ မိမိသႏၱာန္မွာ ျဖစ္ခြင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ ကိေလသာတရားမျဖစ္ရေအာင္ ၀ိပႆနာဉာဏ္နဲ့ တားဆီးေနတာပါ (၀ါ)က်င့္ေနတာပါ။

အဲဒီလို ကိေလသာေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ျပီးေတာ့ ပြားေနမယ္ဆိုရင္ ၀ိပႆနာစင္ၾကယ္ပါ့မလား။ဒါေၾကာင့္မို႕ ဆရာတို႕ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက စကားတစ္ခြန္းနဲ့ အမိန့္ရွိပါတယ္။

“၀ိပႆနာ အားထုတ္ဖို႕ ေနာက္ထားေဟ႔၊ အသိနဲ႕ ဒိ႒ိ အရင္ျဖဳတ္” တဲ့၊ “ဒီ ဒိ႒ိၾကီး တန္းလန္းနဲ႕အားထုတ္မယ္ဆိုရင္ (၀ါ) ငါစြဲတန္းလန္းနဲ႔ အားထုတ္ေနမယ္ဆိုလို႕ရွိရင္ ၀ိပႆနာမစင္ၾကယ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘယ္ေလာက္ပဲ အားထုတ္ အားထုတ္ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ မရဘူးေဟ့”တဲ့။

ဒါ ပါ႒ိေတာ္ကစကား အရပ္သားေတြ နားလည္ေအာင္ ဆရာၾကီးက လြယ္လြယ္ေျပာလိုက္တာ ဘဲ၊ ေယာဂီေတြလည္း ပဲ မွတ္ထား၇မွာက သြားရင္ သြားတယ္လို႕သိ၊ ရပ္ရင္ ရပ္တယ္လို႔သိ ၊ ထိုင္္ရင္ ထိုင္္တယ္လို႔သိ၊ ေလ်ာင္းရင္ ေလ်ာင္းတယ္လို႔ “သိ” ဆိုတဲ့စကားဟာ ငါ့အေန ၊သူ့အေန ၊ပုဂၢိဳလ္ ၊သတၱ၀ါ ၊ေယာက္်ား၊မိန္းမ အေန နဲ႕ သိတဲ့အသိမ်ိဳး ၊ပညတ္ အသိမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး လို႕ ဒီလိုသေဘာေပါက္ရမယ္။

ပရမတၱသဘာ၀ ရုပ္တရား၊ နာမ္တရား ႏွစ္ပါး။ နာမ္အေၾကာင္းျပဳၿပီး ရုပ္အက်ိဳးေတြ ေပၚေနတဲ႔အေပၚမွာ အသိအမွတ္ျပဳၿပီးေတာ႔ သတိမရွိရင္ ၀ီရိယစိုက္။ သဒၶါဆိုတဲ႔ ယံုၾကည္မႈ၊ သတိဆိုတဲ႔ ေအာက္ေမ႔မႈ၊ ၀ီရိယဆိုတဲ႔ အားထုတ္မႈအေပၚ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ႔မွ ေပၚဆဲ ေပၚဆဲ အခုိက္မွာရွိတဲ႔ ဓာတ္ေတြရဲ႕အေပၚ အစ အလယ္ အဆံုး သိတဲ႔ "ခဏိကသမာဓိ"ေပၚက ဒါဟာ 'ဓာတ္တရားပါလား'လုိ႔ ပညာျဖင္႔သိတဲ႔ အသိကိုရေအာင္ ပြားရပါမယ္။

အဲ႔လုိ ပညာျဖင္႔ သိတဲ႔အသိဟာ ဆရာ မူလကမၼ႒ာန္းေပးတုန္းကလုိေပါ႔။ ႐ႈခ်င္တဲ႔ စိတ္ကေလးအေၾကာင္းျပဳၿပီး ေပၚလာတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္သည္ ႐ႈခ်င္တဲ႔ စိတ္ကေလးလဲဆံုးေရာ အဲ႔ဒီ၀ါေယာဓာတ္ ကေလးကလဲ ခ်ဳပ္သြားတာပဲ။ ႐ိႈက္ခ်င္တဲ႔စိတ္ကေလးအေၾကာင္းျပဳျပီးေတာ့ ၀ါေယာဓာတ္ကေလး ေပၚေပၚလာတယ္။ ႐ိႈက္ခ်င္တဲ႔ စိတ္ကေလးလဲဆံုးေရာ အဲ႔ဒီ၀ါေယာဓာတ္ကေလးလဲ ခ်ဳပ္သြားတာပါပဲ။

အေၾကာင္းတရားေၾကာင္႔ေပၚလာတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္က အက်ိဳးတရား၊ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္စပ္ၿပီး ေပၚေပၚက္ေနတယ္။ အဲ႔ဒီဥပမာအတိုင္းပဲ လွမ္းဆဲလွမ္းခုိက္မွာ သြားခ်င္တဲ႔စိတ္ကေလး အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ႔ စိတၱဇ၀ါေယာ ဓာတ္ေတြ ေပၚလာတယ္။ သြားခ်င္တဲ႔စိတ္ကေလး ခ်ဳပ္တာနဲ႔ တစ္ခ်က္ထဲ သူနဲ႔အတူျဖစ္တဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္ေရာ မခ်ဳပ္သြားဘူးလား၊ ခ်ဳပ္သြားတယ္။

ဒါက ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ခပ္က်ဲက်ဲေလး ပထမသင္လုိက္တာ အဲ႔ဒီေတာ႔ ေယာဂီေတြက မွတ္ထားပါ။ သြားတဲ႔အခါ သတိကပ္ပါ။ ဘယ္ေပၚကပ္ရမွာတုန္း၊ သြားခ်င္တဲ႔စိတ္ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ႔ ေပၚလာတဲ႔ လႈပ္ရွားသြားတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္ေလးကို ဦးစြာ မကၽြမ္းက်င္ခင္မွာ ျဖည္းျဖည္းလုပ္ၾကည္႔ရမယ္။ ခပ္က်ဲက်ဲဆို သြားခ်င္တဲ႔ စိတ္ကေလးေပၚလာတယ္၊ လွမ္းလုိက္တယ္၊ လွမ္းလုိက္ေတာ႔ အဲ႔ဒီမွာ ၀ါေယာဓာတ္ရဲ႕ အမူအရာ မပ်ံ႕လြင္႔သြားဘူးလား၊ ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ အဲ႔ဒါေလး သတိထားကပ္ၿပီးသိပါ၊ 'ငါ'လွမ္းတယ္လုိ႔ 'အမွတ္မျပဳနဲ႔'၊ 'ေျခေထာက္'က လွမ္းတယ္လုိ႔ 'အမွတ္မျပဳနဲ႔' ေလာကအသံုးတရား ပညတ္ေတြ ခြာၿပီးေတာ႔ ရွိေနတဲ႔ ပရမတၱ ၀ါေယာဓာတ္ကေလးေပၚမွာ သတိေလးထားၿပီး-

နံပါတ္(၁) သိေအာင္လုပ္ရတယ္- မူလကမၼ႒ာန္းထုိင္တုန္းမွာလုိပဲ၊ အဲ႔ဒီမွာ ျဖစ္လာတဲ႔ စိတ္ေၾကာင္႔ ျဖစ္လာတဲ႔ သြားတယ္ သြားတယ္၊ သြားတဲ႔အခုိက္မွာ ျဖစ္လာတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္ကို သတိေလးထားၿပီးေတာ႔ သိေအာင္လုပ္ရတယ္။ ဘယ္ေလာက္သိေအာင္ လုပ္ရမလဲဆိုရင္ အဲ႔ဒီတစ္လွမ္းမွာရွိတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္ရဲ႕ အစ၊ အလယ္၊ အဆံုး သံုးခ်က္လံုးကို သိေအာင္လုပ္ရမယ္။

အဲ႔သလုိ သိလာတဲ႔အခ်ိန္မွာ သြားဆဲအခုိက္မွာ သတိပ႒ာန္ျဖစ္ေနတဲ႔ ရုပ္ကာယ ၀ါေယာဓာတ္အေပၚမွာ သတိပ႒ာန္ ျဖစ္မေနဘူးလား၊ သတိပ႒ာန္ အမွတ္ရွိေနတယ္။ အဲ႔ဒီ သတိပ႒ာန္ အမွတ္ရွိလာတဲ႔ အေပၚကမွ ေနာက္တစ္ဆင္႔ အေၾကာင္းေၾကာင္႔ျဖစ္တဲ႔ အက်ိဳးတရားပဲ၊ ျဖစ္ၿပီးလဲ ပ်က္တယ္ဆိုတဲ႔ ၀ိပႆနာဥာဏ္ ထပ္ဆင္႔တက္ရမွာေပါ႔ေနာ္။

အဲ႔ဒီလုိ ရပ္တဲ႔အခ်ိန္မွာ ရပ္တဲ႔စိတ္နဲ႔၊ ရပ္တဲ႔ ေထာက္ကန္၀ါေယာဓာတ္၊ သြားတဲ႔အခုိက္မွာကေတာ႔ သမုဒီရဏ ၀ါေယာလကၡဏာ ထင္ရွားတယ္၊ေရႊ့လ်ားတဲ့လကၡဏာ။ရပ္တဲ့အခိုက္မွာေတာ့ ၀ိတၴမၻန လကၡဏာ ၀ါေယာဓာတ္ထင္ရွားတယ္၊ေထာက္ကန္ထားတယ္။ ရပ္တဲ႔အခုိက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္က ေတာင္႔တင္းတဲ႔ လကၡဏာရွိတယ္၊ သြားတဲ႔အခုိက္မွာရွိတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္ေတြက ေရြ႕လ်ားတဲ႔ လကၡဏာရွိတယ္။

အဲ႔ဒီလုိ ဣရိယာပုထ္ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု မတူတဲ႔ဓာတ္ေတြရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ၾကည္႔ျခင္းအားျဖင္႔ သတိထားမယ္ဆိုရင္ မၿမဲတဲ႔ သေဘာတရားေတြ မထင္ရွားေနဘူးလား၊ ထင္ရွားေနတယ္။ အဲ႔သလုိပဲ ထင္ရွားရွိေနတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္နဲ႔ တံုးလံုးလွဲေနတဲ႔ အခ်ိန္မွာျဖစ္တဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္ကတူရဲ႕လား၊ မတူပါဘူး။ စိတ္ခ်င္းလဲမတူဘူး။ ထိုင္ခ်င္တဲ႔အခါမွာရွိတဲ႔ စိတ္က ထုိင္တဲ႔စိတ္၊ေလ်ာင္းတဲ့အခါမွာ ရွိတဲ့စိတ္က ေလ်ာင္းတဲ့စိတ္၊ ဣရိယာပုထ္ အေနေတြမွာ ဓာတ္ေတြမတူသလိုဘဲ စိတ္အေနအထားေတြေရာ တူရဲ့လား။

အဲ့သလို နာမ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ရုပ္အက်ိဳးေပၚတာကို ေပၚတိုင္းေပၚတိုင္းမွာ သဒၶါ သတိ ၀ီရိယ နဲ႕ရႈပြားမယ္ဆိုလို့ရွိရင္ ေယာဂီတို့ရဲ့ သႏၱန္မွာ ျဖစ္ေပၚခြင့္ရွိတဲ့ ကိေလသာတရားေတြ ေပၚခြင့္ရွိပါ့ေတာ့မလား။ငါပဲ သူပဲ ပုဂၢိဳလ္ပဲ သတၱ၀ါပဲ လို႕ထင္ထားတဲ့ မိစာၦာဒိ႒ိေတြ မလာႏိုင္ဘူး။ပညတ္အသိ ပညတ္နယ္က လြန္ေျမာက္ျပီး ပရမတ္နယ္ကို ေရာက္ျပီး ပရမတ္အသိရျပီ။

တစ္နည္းအားျဖင့္ မသိတဲ့ အ၀ိဇၨာတရား “ခ်ဳပ္” တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေလာဘဆိုတဲ့တရား၊ ေဒါသဆိုတဲ့တရားေတြေပၚခြင့္ရွိေသးရဲ့လား၊ ရႈႏိုင္တဲ့အခိုက္မွာ ေပၚခြင့္မရွိေတာ့ဘူး။ တကယ္လို႕သြားတယ္ ၊ရပ္တယ္၊ ထိုင္တယ္၊ေလ်ာင္းတယ္ ဆိုတဲ့ဣရိယာပုတ္ေတြမွာ မရႈဘူးဆိုရင္ ကိေလသာေတြနဲ႕ သြားမယ္၊ရပ္မယ္၊ထိုင္မယ္၊ေလ်ာင္းမယ္ ေပါ့။ငါသြားတယ္ ၊သူသြားတယ္၊ဒီလိုမရွိဘူးလား။

ဒါေၾကာင့္မို႔ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက အဲ့ဒါကို ဘယ္ေလာက္ထိပြားရမလဲဆိုရင္ ၊ဣတိ အဇၥ်တၱံ ၀ါ ကာေယ ကာယာ ႏုပႆီ ၀ိဟရတိ၊ ဗဟိဒၶါ ၀ါ ကာေယ ကာယာႏုပႆီ ၀ိဟရတိ ၊ဗဟိဒၶါ ၀ကာေယ ကာယႏုပီႆ၀ိဟရတ (မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ပါ႒ိ၊စာ-၂၃၂)ဤကဲ့သို႕ အဇၥ်တၱံ ၀ါ-မိမိ၏ အဇၥ်တၱ သႏၱာန္၌လည္း၊ကာေယ-ရုပ္ကာယအေပါင္း၌ ၊အႏုပႆီ-အဖန္ဖန္ရႈ၍ ၀ိဟရတိ-ေန၏။ ဗဟိဒၶါ ၀ါ -အျပင္အပ သ႑ာန္၌လည္း၊ ကာေယ -ရုပ္ကာယ အေပါင္း၌ ၊ကာယာ ႏုပႆီ-ရုပ္ကာယအေပါင္းကိုပင္ အဖန္ဖန္ရႈ့ေလ့ရွိသည္။ ဟုတြာ-ျဖစ္၍၊၀ိဟရတိ-ေန၏။

မိမိရဲ့ သႏၱာန္မွာတင္ မကပါဘူးတဲ့၊ပထမ မိမိရဲ့ အဇၥ်တၱ သႏၱာန္ကို ရႈ့ရမွာပဲ၊မိမိရဲ့ အဇၥ်တၱ သႏၱာန္ကို သြားခ်င္တဲ့ နာမ္တရားနဲ႔၊သြားတဲ့အမူအယာ ရုပ္တရားကို သေဘာေပါက္သလိုပဲ၊ဗဟိဒၶမွာ ျမင္မယ္ ဆိုရင္လည္းသြားေနတဲ့ သ႑ာန္ေတြဟာ ေယာက်္ားေတြ သြားေနတယ္၊ မိန္းမေတြ သြားေနတယ္၊ပုဂၢိဳလ္ေတြ သြားေနတယ္၊ သတၱ၀ါေတြ သြားေနတယ္ဆိုတဲ့ အဲဒီလိုအျမင္မ်ိဳး မျမင္ဘဲနဲ႕ ေၾသာ္-သြားေနတဲ့ သေဘာတရားေလးဟာ စိတၱဇေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အမူအရာေတြ ေျပာင္းေနပါလားလို႕ ဗဟိဒၶသ႑ာန္မွာ ျမင္တဲ့အေပၚမွာလဲမရႈရဘူးလား၊ရႈရမယ္။

နံပါတ္(၁)-အဇၥ်တၱကိုရႈရမယ္။

မိမိရဲ့သႏၱာန္ကို အဓိကထားရႈရမယ္။မိမိရဲ့ သႏၱာန္မွာ အေၾကာင္းနဲ့အက်ိဳး၊နာမ္ နဲ့ရုပ္ ကို ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ မိလို႕ သေဘာေပါက္ျပီ ဆိုလို႕ရွိရင္ ဗဟိဒၶအျမင္မွာ ျမင္တဲ့အေပၚမွာလည္းပဲ သြားေနတာဟာ ပုဂိၢဳလ္ေတြ သြားေနတာမဟုတ္ဘူး။သတၱ၀ါေတြ သြားေနတာမဟုတ္ဘူး။ ေယာက္်ား မိန္မ ဆိုတဲ့ သေဘာေတြ သြားေနတာမဟုတ္ဘူး။သြားခ်င္တဲ့ စိတ္ကေလးအေၾကာင္းျပဳျပီးေတာ့ ၀ါေယာဓာတ္သည္ ပ်ံ႕လြင့္ျပီးေတာ့ ရုပ္အမူအရာေတြ ေျပာင္းေနတာပဲလို႕ ႏွလံုးသြင္းမယ္ဆုိရင္ အဲ့ဒီ ဗဟိဒၶ သ႑ာန္မွာရွိတဲ့အေပၚမွာ ကိေလသာျဖစ္ပါ့မလား၊မျဖစ္ဘူးေပါ့။

အဲ့ဒီလို ဗဟိဒၶ သ႑ာန္မွာရွိေနတဲ့ အေပၚမွာ သတိပ႒ာန္ အသိေတြ မရွိဘူးဆိုလို့ရွိရင္ ၊ပညာနဲ႕ မဆင္ျခင္ဘူးဆိုလို႕ရွိရင္ ၊ဗဟိဒၶ သ႑ာန္ရဲ့အမူအယာကို နိမိတၱ-ပံုပန္းသ႑ာန္ နိမိတ္ကိုယူတယ္။အႏုဗ်ဥၥန-အဲ့ဒီကတစ္ဆင့္ ျပံဳးတယ္၊ရယ္တယ္။အမူအယာေျပာင္းလဲတဲ့အေပၚမွာ နိမိတ္ေတြယူပီးေတာ့ ကိေလသာမျဖစ္ဘူးလား ၊ ျဖစ္တယ္။မိမိရဲ့ သႏၱာန္မွာလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ၊ နိမိတ္ပံုပန္း သ႑ာန္ကို အာရံုျပဳတယ္၊အႏုဗ်ဥၥန-အဂၤါၾကီးငယ္ရဲ့ အေျပာင္းအလဲ အမူအယာအေပၚ အာရုံျပဳတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒိအေပၚမွာ ပညတ္ေတြ အာရံုျပဳျပီးေတာ့ အဇၥ်တၱ သႏၱာန္မွာလည္း ရာဂစိတ္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ေဒါသစိတ္ေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ဒိ႒ိေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။အျပင္အပ သ႑ာန္မွာလည္းပဲ ရာဂစိတ္ေတြ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား ၊ေဒါသစိတ္ေတြ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား၊ဒိ႒ိ ေတြေကာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။

အဲ့ဒီရဲ့ နိမိတ္အမူအယာ ပံုပန္းသ႑ာန္ေပၚမွာ၊ ပညတ္ေပၚမွာ ႏွလံုးသြင္းျပီ ဆိုလို့ရွိရင္ သုဘသညာနဲ႕ႏွလံုးသြင္းျပီးေတာ့ ရာဂေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။တဏွာ ေလာဘေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။တစ္ခါတစ္ေလ ပံုပန္းသ႑ာန္ အနိ႒ာရံုကို ႏွလံုးသြင္းမိ ျပန္ရင္လည္း မေက်နပ္တဲ့ေဒါသေတြ မျဖစ္ဘူးလား။ဒီပံုပန္း သ႑ာန္ျမင္ရတာ တကယ္မေက်နပ္ဘူး၊ ဒီလိုျဖစ္လာတယ္။တစ္ခါတစ္ေလ အဲ့ဒါကိုပဲ ပုဂၢိဳလ္ပဲ သတၱ၀ါပဲ လို႕ ႏွလံုးသြင္းမယ္ဆိုျပန္ရင္လည္း ဒိ႒ိေတြ ျဖစ္မလာဘူးလား။ဒီလိုဆိုရင္ သတိ ၀ိရိယေတြ လြတ္ျပီးေတာ့ ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္မႈမရွိတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ရဲ့ သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္းေလးပါးမွာ ကိေလသာေတြ ျဖစ္ေနတာ မေပၚလာဘူးလား၊ေပၚလာတယ္။

အဲ့ဒါေၾကာင့္မို႕ ဣရိယာပုထ္ေတြမွာ ကိေလသာေတြ အျဖစ္နည္းေအာင္ ၀ိပႆနာ ဥာဏ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ပြားၾကရမယ္လို႕ သေဘာေပါက္ရလိမ့္မယ္။

ဒီေန့စျပီး ဆရာ သင္ေပးလိုက္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ သြားတဲ့အခါမွာ သတိေလးထားပါ။သဒၶါတရားကေတာ့ ရွိျပီ။မရွိလဲ ခ်ီးေျမွာက္ေပး ၊သဒၶါျဖစ္ေျမာက္ေအာင္လုပ္။ယံုၾကည္မႈ သဒၶါတရားေလးကို လက္ကိုင္ထား ။ဘုရားရွင္အေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ ၊တရားအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ၊သံဃာအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ ၊သင္ျပတဲ့ ဆရာသမားအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ၊မိမိရဲ့အက်င့္ေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ၊အဲ့သလို ယံုၾကည္မႈေတြနဲ့ သဒၶါတရားေလးကိုထားျပီးေတာ့ သတိတရားေလးကို ကိုယ္သြားမယ့္ အမူအရာေလးေပၚမွာ ကပ္ထား။တကယ္လို႕ သြားမယ့္အမႈအရာေလး ေပၚမွာကပ္ထားလို႕ သတိကမေနဘူး ထိုင္တုန္းမွာလိုပဲ ကာမစၦႏၵ ဗ်ာပါဒ ထိနမိဒၶ ကုကၠဳစၥ ၀ိစိကိစၦာဆိုတဲ့ နီ၀ရဏ အကုသိုလ္ေတြ အေပၚမွာ က်က္စားသည္ရွိေသာ္ အဲ့ဒါေလးကို သိျပီးေတာ့ ဒါအကုသိုလ္ပဲ ဆိုျပီးေတာ့ ကမၼ႒ာန္းသြားဆဲ အာရံုေပၚမွာရွိတဲ့ ဓာတ္ေပၚ ျပန္တင္ရင္ မရဘူးလား၊ ျပန္တင္လိုက္။

အဲ့သလို ၾကိဳးစာလာတာ။သတိ နဲ႔ ၀ီရိယရွိျပီ ဆိုလို႕ရွိရင္ သြားဆဲ သြားခိုက္ ၊ရပ္ဆဲ ရပ္ခိုက္၊ ထိုင္ဆဲ ထိုင္ခိုက္၊ေလ်ာင္းဆဲ ေလ်ာင္းခိုက္မွာ ျဖစ္တဲ့ ၀ါေယာဓာတ္ရုပ္တရားရဲ့ အေပၚ ရုပ္ကာယရဲ့အေပၚမွာ သတိေလး တည္မေနဘူးလား၊တည္လာႏိုင္တယ္။

အဲ့သလို တည္လာႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုရင္ သမုဒယဓမၼာႏုပႆီ ၀ါကာယသိၼ ံ ၀ိဟရတိ၊၀ယဓမၼာႏုပႆီ ၀ါ ကာယ သိၼ ံ ၀ိဟရတိ၊ သမုဒယ၀ယ ဓမၼာႏုပႆီ ၀ါ ကာယ သိၼ ံ ၀ိဟရတိ(ဒီ-မဟာ၀ဂၢပါ႒ိ၊ စာ-၂၃၂၀၊ ကာယသိၼ ံ -ရုပ္ကာယအေပါင္း၌ ၊သမုဒယ ဓမၼာႏုပႆီ ၀ါ-ျဖစ္ျခင္းသေဘာကိုလည္း အဖန္ဖန္ ရႈေလ့ရွိသည္။ဟုတြာ-ျဖစ္၍၊၀ိဟရတိ-ေန၏။ကာယ သိၼ ံ-ရုပ္ကာယအေပါင္း၌လည္း (၀ါ) ဓာတ္အေပါင္း၌လည္း ၊ ၀ယဓမၼႏုပႆီ ၀ါ-ပ်က္ျခင္းသေဘာ ကိုလည္း အဖန္ဖန္ ရႈေလ့ရွိသည္။ဟုတြာ- ျဖစ္၍၊၀ိဟရတိ-ေန၏။ ကာယသိၼ ံ-ရုပ္ကာယအေပါင္း၌ သမုဒယ၀ယ ဓမၼာႏုပႆီ ၀ါ-ျဖစ္ျခင္း သေဘာ၊ ပ်က္ျခင္းသေဘာတရား၌လည္း အဖန္ဖန္ ရႈေလ့ရွိသည္၊ဟုတြာ-ျဖစ္၍၊၀ိဟရတိ-ေန၏။

ဤပုဒ္သည္ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ ရႈခိုင္းတာ မဟုတ္ေသးဘူး။ ပထမ သြားတယ္၊ သြားတယ္ဆိုတဲ့ အေပးမွာ ေပၚလာတဲ့ ဓာတ္ရဲ့ ျဖစ္လာတဲ့အေပၚမွာ ၊သြားလိုက္တဲ့အဆံုးမွာ သြားတဲ့၀ါေယာဓာတ္ အေပၚမွာ သံုးခ်က္လံုးလိုက္ျပီးေတာ့ သတိကေနႏိုင္မႈ မရွိေသးပါဘူး။က်င့္တဲ့အခိုက္မွာ ေနလို႕ရရဲ့လား၊ေျပာေတာ့လြယ္လြယ္ေလး၊ အခုပင္တိုင္ အားထုတ္ေနတဲ့ ၀ါေယာဓာတ္ေလးပင္လွ်င္ ရႈခ်င္တဲ့စိတ္ အေၾကာင္းျပဳျပီး ေပၚလာတယ္။

အစ အလယ္ အဆံုး “ရႈပါလို႕ဆိုရင္” ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္တယ္ ေပ်ာက္တယ္ ။ အဲ့ဒီ အေပၚမွာ သတိထားျပီး သိေအာင္လုပ္ပါ၊လြယ္ရဲ့လား။အဲ့သလို ထိုင္ျပီးေတာ့ ျငိမ္ျငိမ္သက္သက္ ဖမ္းတာေတာင္မွ မလြယ္လို႕ရွိရင္ သြားရင္ သြားရင္းမွာ ေပၚလာတဲ့ ၀ါေယာဓာတ္ရဲ့ အေပၚမွာ ေပၚတာရယ္ ေပၚတာရယ္ ေပ်ာက္တာရယ္ ေပ်ာက္တာရယ္ သတိကပ္ျပီးေတာ့ ေဘးစိတ္ေတြ မပ်ံ႕လြင့္ဘဲ သတိ ပ႒ာန္ျဖစ္ေအာင္ ပြားမ်ားဖို့လြယ္ပါ့မလား၊မလြယ္ပါဘူး။သို့ေသာ္ လြယ္တာ မလြယ္တာ အသာထား၊သံသရာက ထြက္ေျမာက္လိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕ ကိေလသာကို ပယ္သတ္လိုတဲ့ ေယာဂီေတြသည္ ပြားကိုပြားရမွာပဲ။ဆိုလိုတာက ခုနက ပုဒ္သည္ တစ္ခါတည္း ျဖစ္ပ်က္ရႈခိုင္းတာ မဟုတ္ေသးဘူးလို႕ေျပာခ်င္တာ။

အဲ့သလို ကမၼ႒ာန္း အာရံုမွာ သြားတဲ့ ၀ါေယာဓာတ္အေပၚ သတိအမွတ္ရွိျပီး မေနမခ်င္း အဖန္ဖန္ ျဖစ္တဲ့ သေဘာေပၚမွာလဲ သိရမယ္။ေပ်ာက္တဲ့ သေဘာေပၚမွာလည္း သိရမယ္။တစ္ခါ အဲ့ဒီကေန ကၽြမ္းက်င္လာေတာ့ အစ အလယ္ အဆံုး သံုးခ်က္လံုးမွာ ျဖစ္တာလဲ သိတယ္။ပ်က္တာလဲ သိတယ္။မသိဘူးလား သိမယ္။

အဲ့ဒါ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ မရႈရေသးဘူး။၀ါေယာဓာတ္အေပၚမွာ ခဏိက သမာဓိထူေထာင္တာ အစ အလယ္ အဆံုး သံုးခ်က္လံုးကို သိေအာင္လုပ္ေနတာပဲ ရွိေသးတယ္။ဒါဟာ မိမိရဲ့ အဇၥ်တၱ မွာပဓာနပဲ၊ ဗဟိဒၶစိတ္ေတြလဲ ေနာက္က်ရႈရမွာဘဲ။ဘုရားရွင္က အဲ့သလို အဖန္ဖန္ ရႈျပီးေနပါတဲ့။ဒီလို ရႈလာလို႕ရွိရင္-“အတၳိ ကာေယာ” တိ ၀ါ ပနႆ သတိ ပစၥဳပ႒ိတာ ေဟာတိ ယာ၀ေဒ၀ ဉာဏ မတၱာယ ပဋိႆတိမတၱာယ(ဒီ-မဟာ၀ဂၢပါ႒ိ၊စာ-၂၃၂)။

ကာေယာတိ-ရုပ္ကာယသည္သာလွ်င္ (၀ါ) ဓာတ္အေပါင္းသည္သာလွ်င္ ၊အတိၱ-ရွိ၏။ ဣတိ-ဤသို႕၊အႆ-ထို ေယာဂီ ပုဂိၢဳလ္၏ (၀ါ)ထို ေယာဂီ ပုဂိၢဳလ္မွာ၊သတိ ၀ါ- သတိတရားသည္လည္း၊ပစၥဳပ႒ိတာ-ေရွ႕ရႈ႕တည္ေနသည္ ၊ေဟာတိ-ျဖစ္၏။

အဲ့သလိုမ်ား သတိထားျပီးေတာ့ ရႈပါမ်ားလို႕ အခ်ိဳးက်လာလို႕ သတိ ၀ီရိယ သမာဓိေတြ ျဖစ္လာျပီဆိုရင္ “ခဏိကသမာဓိ” ေကာင္းလာျပီဆိုရင္ ေယာဂီရဲ့ သတိတရား ရႈဉာဏ္ေလးသည္ အမွန္ရွိတဲ့ ၀ါေယာဓာတ္ အေပၚမွာ ေရွးရႈျပီး ထင္ထင္ရွားရွား မသိလာဘူးလား၊သိလာရမယ္။

အဲ့ဒီလိုသိေအာင္ ရႈ႕ရမယ္။ေစာေစာ တုန္းကေတာ့ ေျခေထာက္ေတြ ပုဂိၢဳလ္ေတြ သတၱ၀ါေတြ ပညတ္ေတြ ကပ္ခ်င္ ကပ္ေန အံုးမယ္။ပညတ္စိတ္ေတြ ဖယ္ျပစ္လိုက္၊ဒီလိုသတိထားျပီးရႈရင္ ဓာတ္အမူအရာေလးေပၚ စိတ္ကက်လာတယ္။

မိမိရဲ့ ရႈ့စိတ္သည္ဘယ္မွာသြားထင္သလဲ ဆိုရင္ ဓာတ္သေဘာေလးေပၚမွာပဲ ထင္လာတယ္။အေကာင္အထည္မရွိေတာ့ဘူး။ ပညတ္အာရံုေပၚမက်ေတာ့ မူလကမၼ႒ာန္း အားထုတ္တုန္းကလို ခႏၶာကိုယ္မွာ ပညတ္အာရံုေပၚ မက်ေတာ့ ကာယေဖာ႒ဗၺ ဓာတ္အမူအရာ သေဘာေလးမွာ ေနတာ ေတြ့လာပါလိမ့္မယ္။အဲ့ဒီ ဥပမာလိုပဲ သြားတဲ့အခါမွာလဲ ေျခေထာက္ဆိုတဲ့ အမွတ္အသားေတြ ၊ ပုဂိၢဳလ္ သတၱ၀ါဆိုတဲ့အမွတ္အသားေတြ လြတ္ျပီးေတာ့ သတိေလးေကာင္းလာျပီဆို၇င္ သြားတဲ့ ၀ါေယာဓာတ္ရဲ့ အမူအရာေလးေပၚမွာ တစ္ခါတည္း ေရွးရႈျပီးေတာ့ မိမိရဲ့ ရႈဉာဏ္ေလးဟာ ထင္လာပါလိမ့္မယ္။

သာ-ထို သတိတရားသည္၊ ယာ၀ေဒ၀-အၾကင္မွ်ေလာက္ေသာ ကာလပတ္လံုးသာလွ်င္၊ဉာဏမတၱာယ-အသိဉာဏ္ေတြ တိုးပြားေစျခင္းငွာလည္းေကာင္း၊ပဋိႆတိမတၱာယ-အဖန္ဖန္ သတိတရားေတြ တိုးပြားေစျခင္းငွာလည္းေကာင္း၊ေဟာတိ-ျဖစ္၏။

အဲ့သလို သတိတရားေတြ ထင္လာလို႕ရွိရင္ ထင္လာရံုနဲ႕ မျပီးေသးပါဘူးတဲ့။ အဲ့ဒီ ထင္လာတဲ့ “ေရွးရႈျပီးေတာ့ ထင္ရွားတဲ့ ဓာတ္ပရမတ္ေတြေပၚမွာ” အဖန္ဖန္ အသိဉာဏ္ေတြ ရဖို့အေရး ၊အဖန္ဖန္ သတိတရားေတြ တိုးပြားဖို႕အေရးလည္း အားထုတ္ ရပါလိမ့္မယ္တဲ့ ။အဲ့ဒီလိုထင္လာတဲ့အခါမွာ ထင္ေနရံုနဲ႕ မျပီးေသးပါဘူး။ကိေလသာေတြလဲ အကုန္မကြာႏိုင္ပါဘူး။ ၀ိပႆနာဉာဏ္ေတြလဲ အဆံုးမေရာက္ေသးပါဘူး။

အဲ့ဒီအတြက္ေၾကာင့္ အသိအမွတ္ျပဳလို႕မ်ား ထင္ထင္ရွားရွား ကိုယ့္ရဲ့ရႈဉာဏ္ေရွ့မွာ ဓာတ္သေဘာေတြေပၚလာျပီ ဆိုလို႕ရွိရင္ ၊အဲ့ဒီ ဓာတ္သဘာ၀ကို မလြတ္ဘဲနဲ႕ ေယာဂီရဲ့ သတိပ႒ာန္ အသိဉာဏ္ေတြ တိုးလာဖို႕အေရး ၊သတိတရားေတြ တိုးလာဖို႕အေရး ထပ္ျပီးေတာ့ ပြားမ်ားရပါလိမ့္မယ္။

အဲ့သလို ပြားမ်ားတဲ့အခါမွာ ဘယ္လို ပြားမ်ားရမလဲဆိုရင္ အနိႆိေတာ စ ၀ိဟရတိ၊ န စ ကိဥၥိ ေလာေက ဥပဒိယတိ။ဧ၀မၸိ ေခါ ဘိေကၡေ၀ ဘိကၡဳ ကာေယ ကာယာႏုပႆီ ၀ိဟရတိ။(ဒီယမဟာ၀ဂၢပါ႒ိ၊စာ-၂၃၂)

ဘိေကၡေ၀-ရဟန္းတို႕ ၊ဘိကၡဳ-ရဟန္းသည္၊အနိႆိေတာ-တဏွာဒိ႒ိတို့၏ အစြမ္းျဖင့္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ အာရံုကို မမွီသည္၊ဟုတြာစ-ျဖစ္၍လည္း၊ ၀ိဟရတိ-ေန၏။ေလာေက-ဥပါဒါနကၡႏၶာ ဟူေသာေလာက၌၊ကိဥၥိ-ရုပ္ ေ၀ဒနာ သညာ သခၤါရ ၀ိဉာဏ္ဟူေသာ တစ္စံုတစ္ခုေသာတရားကို အယံ-ဤရုပ္ေ၀ဒနာ၊သညာ၊ သခၤါရ ၀ိဉာဏ္ တရားအေပါင္းသည္။ေမ-ငါ၏၊အတၱာ ၀ါ-ငါဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ အတၱနိယံ ၀ါ-ငါဟာဟူ၍လည္းေကာင္း-ဤသို့ ၊နဥပါဒိယတိ (နဂဏွာတိ)မယူ။

ဘိေကၡေ၀-ရဟန္းတို႔ ၊ဧ၀ံမိၸေခါ -ဤသို႕လည္း၊ ဘိကၡဳ-ရဟန္းသည္၊ကာေယ-ရုပ္ကာယ၌ (၀ါ) သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ဣရိယာပုထ္ အေပါင္းတို႔မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ရုပ္ကာယအေပါင္း၌၊ကာယာႏုပႆီ အေပါင္းကိုပင္ အနိစၥ ဒုကၡ စသည္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ ရႈေလ့ရွိသည္၊ ဟုတြာ-ျဖစ္၍၊၀ိဟရတိ-ေန၏။

ထိုကဲ့သို႔ ရႈမယ္ဆိုရင္ သတိ ပ႒ာနသုတ္ အဖြင့္မွာ -၀ိသုဒီၶယာ- ကိေလသာေတြ စင္ၾကယ္တဲ့အက်ိဳးငွာ တစ္ပါးရတယ္။ေသာကပရီေဒ၀ါနံ သမတိကၠမာယ-ေသာကဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြ ၊ပရိေဒ၀ဆိုတဲ့ ငိုေၾကြးမႈေတြ လြန္ေျမာက္မယ္တဲ့ ဘုရားေပးတဲ့နည္းလမ္း စည္းကမ္းေတြကို တိတိက်က် လိုက္နာမယ္ဆိုရင္ ဒီအက်ိဳးေတြရပါတယ္။

ေဒါမနႆနံ အတၳဂၤမာယ-ကုိယ္၏ ဆင္းရဲျခင္း ၊စိတ္၏ ဆင္းရဲျခင္းေတြကို ခ်ဳပ္ျငိမ္းႏိုင္ပါတယ္တဲ့ ၊။အဲ့သလို သတိပ႒ာန္ကို အမွတ္ျပဳျပီး ပြားမ်ားေနတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ဟာ ကိုယ္ေတြဆင္းရဲမႈ၊စိတ္ေတြ ဆင္းရဲမႈေတြေကာ မခ်ဳပ္ေနဘူးလား။အခု ဃန-အစိုင္အခဲၾကီးနဲ႕ ထိုင္တဲ့အခါမွာ ၊ရႈတဲ့အခါမွာ ၊ဆင္းရဲ့တဲ့ ဒုကၡေ၀ဒနာေတြ ေပၚေသးတယ္။

သမူဟဃန-အစိုင္အခဲေပ်ာက္ျပီး၊ေဖာက္ခြဲျပီးရႈႏိုင္တဲ့ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ဆိုလို႕ရွိရင္ ဒုကၡေ၀ဒနာ အၾကီးအက်ယ္မေပၚေတာ့ဘူး။ဒုကၡ ေ၀ဒနာ ျဖစ္ခါမွ်ရႈႏိုင္ရင္ မသက္သာ သြားဘူးလား သက္သာသြားတယ္။အရီယာတို့ သိတဲ့ဒုကၡဆိုတာ သခၤါရဒုကၡ။သခၤါရ ဒဏ္ခ်က္ ၊ေျပာင္းလြဲ ေဖာက္ျပန္တဲ့ သေဘာသက္သက္ေလးကို ဒုကၡေကာက္တာ၊အခု ကာယိကဒုကၡ ကိုယ္၏ဆင္ရဲျခင္း ၊ေစတိသိကဒုကၡ စိတ္၏ဆင္းရဲျခင္း ဆိုတာ ၀ိပႆနာဉာဏ္တကယ္မပိုင္ၾကေသးလို႕ ရုပ္ခဏ၊နာမ္ခဏကို ေဖာက္ခြဲျပီးေတာ့ သေဘာတရားရဲ့အေတြ႕မွာ လကၡဏာေရးသံုးတန္ နဲ႕ ပိုင္ႏိုင္စြာမရႈႏိုင္ေသးလို႕ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္း စိတ္၏ဆင္းရျဲခင္းေတြ ျဖစ္ေနၾကရတာ၊တကယ္လို့မ်ား သတိပ႒ာန္သာ အမွတ္ျပဴျပီးေတာ့ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာ ဆိုက္ေအာင္ သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ေလးပါး အေပါင္းတို႕မွာ ရွိတဲ့ ဓာတ္ပရမတ္ေတြေပၚမွာ ရႈႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္၏ ဆင္းရဲျခင္း စိတ္၏ဆင္းရျဲခင္း ေတြ မခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားဘူးလား၊ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားတယ္။

အဲ့ဒီ အက်ိဳးေတြရလို႕ ေယာဂီေတြ သေဘာေပါက္ထားပါ။ခုဏက သြားတဲ့အခိုက္မွာရွိတဲ့ အက်ိဳးတရားေတြကို ျပလိုက္တာ၊တစ္ခါ ဉာယႆ အဓိဂမာယ-၀ိပႆနာဉာဏ္စဥ္ေတြ တက္ျပီးေတာ့၊မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ တိုင္ေအာင္ မေရာက္ႏိုင္ဘူးလား၊ ေရာက္ႏိုင္တယ္တဲ့။ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ ရေစ ေရာက္ေစျခင္း အက်ိဳးငွာလည္းေကာင္း ၊နိဗၺာနႆ သစိၦကိရိယာယ-နိဗာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳေစျခင္းအက်ိဳးငွာလည္းေကာင္း ၊အဲ့ဒီ အကိ်ဳးငါးပါးကို ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက သတိပ႒ာနသုတ္ အဖြင့္မွာလည္း ေဟာတယ္၊သုတ္ရဲ့ နိဂံုးမွာလဲ ေဟာထားပါတယ္။

အဲ့သလို ပြားမ်ားတဲ့အခါမွာ- မိမိတို႕ရဲ့သႏၱာန္မွာ ျဖစ္ခြင့္ထိုက္တဲ့ “အႏုႆယ” ကိေလသာေတြကို ျငိမ္းေအးေနတဲ့ အျပင္ကို ေသာကဆိုတဲ့ တရားေတြ ပရိေဒ၀ဆိုတဲ့ တရားေတြ ဒုကၡ ေဒါမနႆဆိုတဲ့ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း စိတ္ဆင္းရျဲခင္း ဆိုတဲ့တရားေတြ ထပ္ဆင့္ေပၚလာမယ့္ ဥပါယာသတရားေတြ မျငိမ္းေအးသြားႏိုင္ဘူးလား၊ျငိမ္းေအးသြားတယ္။

အဲ့သလို ကိေလသာေတြနဲ႕ ေပၚလာတဲ့ ဒုကၡေတြ ျငိမ္းေအးသလိုပဲ အသိေတြကလည္း မတက္လာဘူးလား၊ဉာဏ္ေတြကလဲ တက္လာတယ္။ဉာဏ္ေတြတက္တာနဲ႕အမွ် မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ တိုင္ေအာင္လဲ မေပါက္ေရာက္ႏိုင္ဘူးလား။ေနာက္ပိတ္ဆံုး မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္တိုင္ေအာင္ ေပါက္ေရာက္တဲ့အခါ က်ေတာ့ ဒုကၡခပ္သိမ္း ကင္းျငိမ္းေနတဲ့ အသခၤတဓာတ္ ျမတ္လွစြာေသာ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္မျပဳရေပဘူးလား။မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္တယ္။

အဲ့သလို အက်ိဳးေတြရတယ္လို႕ ေယာဂီေတြသိရမယ္။သိသလိုပဲ ဒီေန႕ကစျပီးေတာ့(၁၀)ရက္စခန္းမွာ သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ေလးပါးအေပါင္းတို့မွာ သတိပ႒ာန္ အမွတ္ျပဳျပီးေတာ့ သြားၾကပါလို႕ တိုင္တြန္းပါတယ္။

ဒါက စခန္းစဥ္ ရက္အတြင္း လုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။သို့ေသာ္ သင္တန္းလာယူတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သေဘာေပါက္ေအာင္လုပ္ၾကပါ။မိမိတို႕ အရပ္႒ာန ျပန္သြားတဲ့အခါမွာလည္းပဲ မိမိတို႕ရဲ့ ကိုယ္ေရးကိစၥျဖစ္တဲ့ ဒုကၡကလြတ္ဖို႕ သတိပ႒ာန္က်င့္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြဟာ ေသတပန္သက္တဆံုး (၀ါ) တရားထူးျမတ္ တရားျမတ္ မရမျခင္း ၊သြားရင္း လာရင္း ေနရင္း ထိုင္ရင္း စားရင္း ေသာက္ရင္း မိမိတို႕ အိမ္ ဌာနေတြမွာလည္း မလုပ္ရေပဘူးလား၊လုပ္ရမယ္။

အဲ့သလိုက်င့္ၾကံပြားမ်ားႏိုင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာျမန္ျမန္နိဗၺာန္နဲ့နီးမွာပဲ။ျမန္ျမန္အပါယ္ေလးပါးသံုးဆယ့္တစ္ပံုကစျပီးေတာ့“ဒုကၡခႏၶာ”ေတြကလြန္ေျမာက္ႏိုင္မွာလြန္ေျမာက္ၾကရမွာပဲ။ျ အဲ့သလိုမွ မပြားဘူးဆိုရင္ ၾကာေလ နိဗၺာန္နဲ႕ ေ၀းေလး၊ သံသရာမွာ နစ္လိုက္ ျမဳပ္လိုက္ နဲ႕ပဲ သံသရာနခမ္း မသတ္ပဲ နစ္ၾကရမွာပဲ။အဲ့ဒါေၾကာင့္မို႔ စခန္းရက္စဥ္အတြင္းမွာတြင္ မကဘဲနဲ႕ မိမိတို႕ျပန္သြားတဲ့အခါမွာလည္း ပြားမ်ားၾကပါလို႕ တိုက္တြန္းပါတယ္။အဲဒါ-“ဣရိယာပထပဗၺ…အၾကမ္းဖ်င္းျပီးပါျပီ”။

ေနာက္တစ္ခုက-

သမၸဇာနပဗၺ အပိုင္းကို ေဟာပါ့မယ္

“သမၸဇာနပဗၺ” ဆိုတာကေတာ့ ဣရိယာပထပဗၺကို ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက အႏုစိတ္ ထပ္ဆင့္ညႊန္ၾကား ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ပုန စပရံ ဘိေကၡေ၀ ဘိကၡဳ အဘိကၠေႏၱ ပဋိကၠေႏၱ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊ အာေလာကိေတ ၀ိေလာကိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊သမိဥၥီေတ ပသာရိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊သဃၤာဋိပတၱစီ၀ရ ဓာရေဏ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊အသိေတ ပီေတ ခါယိေတ သာယိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊ဥစၥာရပႆာ၀ကေမၼ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊ဂေတ ဌိေတ နိသိေႏၷ သုေတၱ ဇာဂရိေတ ဘာသိေတ တုဏွီဘာေ၀ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ-(ဒီယ-မဟာ၀ဂၢပါ႒ိ၊စာ-၂၃၃)လို႕ ေဟာထားပါတယ္။

ဘိေကၡေ၀- ရဟန္းတို႕ … ဣဓ- ငါဘုရား၏ အဆံုးအမ သာသနာ၌၊ဘိကၡဳ-ရဟန္းသည္၊အဘိဣေႏၱ -ေရွ့သို႕ တက္တိုင္း တက္တိုင္း၊ပဋိကၠေႏၱ -ေနာက္သို႕ဆုတ္တိုင္း ဆုတ္တိုင္း၊ သမၸဇာနကာရီ- ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္ရႈ႕ေလ့ရွိသည္၊ေဟာတိ -ျဖစ္၏။ဒါက သြားရင္သြားတယ္လို႕ “သိ” ဆိုတဲ့စကားဟာ ျပီးေတာ့ ျပီးတယ္။ဒါေပမယ့္ သြားတာကလဲတစ္ၾကိမ္ထဲလားဆိုေတာ့ အၾကိမ္ၾကိမ္ေရွ႕တိုးရလာတဲ့ သြားတယ္ဆိုတဲ့ ေရွ႔ကိုတိုးတဲံ အခိုက္အတန့္မွာပဲ အဲ့ဒီအခ်ိန္တိုင္းမွာ ျဖစ္လာတဲ့ နာမ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ ရုပ္အမူအရာေတြေပၚမွာ သတိ၀ီရိယထားျပီး ခဏိကသမာဓိျဖစ္ေအာင္ ထူေထာင္ျပီးေတာ့အႏုပႆနာဆိုတဲ့ လကၡဏာေရးသံုးတန္ အျမင္ဆိုက္ေအာင္ ဉာဏ္နဲ႕ မဆင္ျခင္ရဘူးလား ၊ဆင္ျခင္ရမယ္။

တစ္ခါတစ္ေလေနာက္ကို ျပန္ဆုတ္တဲ့အခါမွာလဲပဲ၊ဆုတ္တိုင္း ဆုတ္တိုင္း မွာ ဆုတ္ခ်င္တဲ့နာမ္နဲ႕၊ဆုတ္သြားတဲ့ ရုပ္အမူအရာဓာတ္ေတြရဲ့အေပၚမွာ သတိပ႒ာန္နဲ႕ အမွတ္ျပဳျပီးေတာ့ သတိပ႒ာန္ အႏုပႆနာဘာ၀နာ လကၡဏာေရး သံုးတန္ပါ အျမင္ေပါက္ေအာင္ ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ရမွာပါပဲတဲ့။

အဘိကၠေႏၱ ပဋိကၠေႏၱ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊အာေလာ ကိေတ-ေရွ့ကိုၾကည့္တိုင္း- ၾကည့္တိုင္းမွာလည္းပဲ ၊သမၸဇာနကာရီ-ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္သည္၊ေဟာတိ-ျဖစ္၏။

၀ိေလာကိေတ- ေဘးတေစာင္း ၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္းပဲ ၊ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္၍ ျပဳေလ့ရွိသည္၊ ေဟာတိ -ျဖစ္၏တဲ့။ တစါခါတစ္ေလ ေရွ႕တည့္တည့္ ၾကည့္တယ္၊ တစ္ခါတစ္ေလ ဘယ္ညာ ေဘးတစ္ေစာင္းၾကည့္တယ္။ထိုကဲ့သို႕ၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္းပဲ ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက ေလာကလူေတြ ၾကည့္တာကေတာ့ ငါကၾကည့္တယ္၊ဘယ္သူ႕ကိုျမင္တယ္၊ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါအမွတ္ေပ်ာက္ရဲ့လား ၊ငါ သူတစ္ပါး အမွတ္ေပ်ာက္ရဲ့လား၊ငါက သူ႕ကိုျမင္တယ္၊မိန္းမက ေယာက္်ားကိုျမင္တယ္ အစရွိတဲ့ျမင္ပံုမ်ိဳးကို ဒီမွာဖယ္ျပီးေတာ့ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါအမွတ္နဲ႕ ျမင္တဲ့အျမင္မ်ိဳး ၊ၾကည့္တဲ့ အၾကည့္မ်ိဳးကို တရားရႈ႕လို႕ တရားမျဖစ္ပါဘူး။ဒါေၾကာင့္မို႕ ပုဂိၢဳလ္သတၱ၀ါ အမွတ္နဲ႕ၾကည့္ရင္ ၾကည့္တယ္လို႕ မွတ္ရမွာ မဟုတ္ဘူး။

အဲ့ဒီ ပုဂိၢဳလ္သတၱ၀ါ အမွတ္ကို ခြာျပီးေတာ့ ေရွ႕တည့္တည္႕ၾကည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ ေပၚလာတဲ့အခါမွာ ေရွ႕တည့္တည့္ၾကည့္တဲ့“ရုပ္” အမူအရာ မျဖစ္လာဘူးလား။ေဘးကို ေစာင္းၾကည့္ခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႕ ေဘးကို ေစာင္းၾကည့္တဲ့ (၀ိညတ္ရုပ္)ရုပ္ အမူအရာေလးေပၚလာတယ္။အဲ့ဒါေၾကာင့္ နာမ္အေၾကာင္းေၾကာင္း ရုပ္အက်ိဳးေပၚလာတဲ့ ရုပ္ရဲ့အမူအရာေလးေပၚမွာ ၀ါေယာဓာတ္ရဲ့ အမူအရာေလးေပၚမွာ သတိထားျပီးေတာ့ ၀ါေယာဓာတ္ကေလးေပၚတာပါလားလို႕ သိေအာင္လုပ္ခိုင္းတာတစ္ခု သေဘာေပါက္ရင္ေတာ့ အကုန္သေဘာေပါက္တယ္ေပါ့။

ဉာဏ္နည္းတဲ့ ပုဂိၢဳလ္မ်ား ဆင္ျခင္တတ္ေအာင္ အႏုစိပ္ ျပန္ေျပာတာ။ဒီလိုဆိုရင္ တည့္တည့္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ညာေဘးတေစာင္းၾကည့္တဲ့အခါမွာျဖစ္ျဖစ္ ၊ေပၚလာတဲ့ ကာယ ၀ိညတ္ရုပ္ (၀ါ) ၀ါေယာဓာတ္ေလးေပၚမွာ သတိထားျပီးေတာ့ သတိပ႒ာန္အမွတ္ျပဳမယ္ဆိုရင္ “သမာဓိ” မျဖစ္လာဘူးလား၊ျဖစ္လာမယ္။

“ခဏီကသမာဓိ” ဒါလဲပဲ ၾကည့္တဲ့အခါမွာျဖစ္ျဖစ္ ၊အစ အလယ္ အဆံုး ၾကည့္ျပီးေတာ့ တည့္တည့္ၾကည့္ျပီး၊ေဘးကို ေစာင္းခ်င္လဲ ေစာင္းမယ္၊ ေဘးတစ္ေစာင္းၾကည့္တဲ့အမူအရာေလးက တစ္မ်ိဳး၊ ရွဴခ်င္တုန္းက ျဖစ္လာတဲ့အမူအရာေလးက တစ္မ်ိဳး၊ရႈိုက္တဲ့အခါမွာ ျဖစ္လာတဲ့ အမူအရာေလးကတစ္မ်ိဳး မတူဘူး၊အဲ့ဒီ ဥပမာအတိုင္းပဲ ေရွ႕ကိုၾကည့္ခ်င္တဲ့နာမ္တရားနဲ႕ ေရွ႕ကိုၾကည့္တဲ့ရုပ္အမူအရာက တစ္မ်ိဳး၊ေဘးကိုၾကည့္တဲ့စိတ္နဲ႕ ေဘးကိုၾက္ည့္တဲံရုပ္အမူအရာက တစ္မ်ိဳးဆိုေတာ့ ေရွ႕နဲ႕ ေနာက္နဲ႕ မတူတာေလးေတြ သိလာျခင္းအားျဖင့္ မျမဲမႈေလးေတြ မထင္လာႏိုင္ဘူးလား။

အဲ့ဒီ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္မွာလည္းပဲ ျဖစ္ဆဲမွာလည္းပဲ ရုပ္ေတြက ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးေနတာပါပဲ။ေနာက္က်ေတာ့ ၀ိပႆနာဉာဏ္နဲ႔ ပစၥဳပၸန္အခိုက္မွာ အဲ့ဒီေလာက္ထိ ျမင္လာပါလိမ့္မယ္။

အဲ့သလို ပုဂိၢဳလ္ သတၱ၀ါအမူအရာေတြ မပါဘဲနဲ႕ ေရွ့ကို ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ၊ေဘး ဘယ္ ညာ ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ပညာေလးနဲ႕ ၊ ဉာဏ္ေလးနဲ႕ဆင္ျခင္မႈျပဳျပီးေတာ့ ၾကည့္ၾကပါ- ခ်စ္သားတို့တဲ့။ဆရာက အဲ့ဒါက ိုျပန္ေဟာပါ့မယ ္။ ေယာဂီတို႕ ၾကည့္ တဲ့အခါမွာ ေရွ႕ကိုျဖစ္ေစ၊ ေဘးကိုျဖစ္ေစ ၾကည့္တဲ့အခါ ကိေလသာမပါပဲနဲ႕ ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီးေတာ့ ၾကည့္ၾကပါလို႕သင္ေပးလိုက္ပါတယ္။

သမိဥၥိေတ ပသာရိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ၊ သမိဥၥိေတ - ေကြးတဲ့အခါမွာ ၊ပသာရိေတ-ဆန္႔တဲ့အခါမွာ၊ ဆန္႕ထားတဲ့ လက္ကို ေကြးတယ္၊ေကြးထားတဲ့လက္ကို ဆန္႕တယ္၊ ဆန္႕ထားတဲ့ေျခေထာက္ကို ေကြးတယ္၊ေကြးထားတဲ့ ေျခေထာက္ကို ဆန္႕တယ္၊ဒီလိုမရွိဘူးလား။

လကေတြပဲဆန္႕ဆန္႕ ၊ေျခေထာက္ေတြပဲ ဆန္႕ဆန္႕၊လက္ေတြပဲေကြးေကြး ေျခေထာက္ေတြပဲေကြးေကြး ေလာကအေနနဲ႕ ကေတာ့ နားလည္ေအာင္ ေျပာလိုက္တာ။လက္ေတြဆန္႕တယ္ ေကြးတယ္ ၊ေျခေထာက္ေတြ ဆန္႕တယ္ေကြးတယ္ ။ပရမတၳသေဘာနဲ႕ ေျပာေတာ့ ေျခ လက္ ဦးေခါင္း မရွိဘူး။ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ မရွိဘူး။အဲ့ဒါေတြကို ဖယ္ျပီးေတာ့ ေကြးခ်င္တဲ့စိတ္ေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ၀ါေယာဓာတ္ အမူအရာေလးေတြ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ သေဘာ ၊ဆန္႕ခ်င္တဲ့စိတ္ေၾကာင့္ ေပးလာတဲ့ ဆန္႕လိုက္တဲ့ ၀ါေယာဓာတ္အမူအရာေလး ေျပာင္းလဲေနတဲ့သေဘာ ၊ေျခေထာက္နဲ႕ပဲ ဆန္႕ဆန္႕ ေကြးေကြး ၊လက္နဲ႕ပဲ ဆန္႕ဆန္႕ ေကြးေကြး အဲ့သလို ခႏၶာကိုယ္အေနေတြ ေကြးတိုင္း ဆန္႕တိုင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္တရားနဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အက်ိဳးတရားျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ေတြရဲ့အမူအရာေလးေပၚမွာ သတိပ႒ာန္ အမွတ္ျပဳျပီးေတာ့ ရႈေနရင္ သမာဓိ ျဖစ္လာမယ္။သမာဓိျဖစ္လာရင္ အဲ့ဒီအေပၚက အႏုပႆနာ ဘာ၀နာ ဆိုက္ေအာင္ လကၡဏာေရးသံုးတန္ အျမင္ေပါက္ေအာင္ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ အဖန္ဖန္ ရႈျပီဆိုလိုရွိရင္ သတိပ႒ာန္ အက်ိဳးတရားမွာ ရတဲ့ ကိေလသာေတြ ျငိမ္းေအးတဲ့ အကိ်ဳးေတြ ၊ေသာကပရိေဒ၀ လြန္ေျမာက္မယ့္ အက်ိဳးေတြ ၊ကိုယ္၏ ဆင္းရဲျခင္း ၊စိတ္၏ဆင္းရဲျခင္း ခ်ဳပ္ျငိမ္းတဲ့ အက်ိဳးေတြနဲ့တကြ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္တိုင္ေအာင္ ၾကိုးစားလို႕ရမယ္ေပါ့။တကယ္လို႕မ်ား ယခုဘ၀မွာ ဆံုးခန္းတိုင္ေအာင္ မေပါက္သည့္တိုင္ ၊ထိုကဲ့သို႕ ပြားမ်ားသည္ အက်ိဳးသည္ အလြန္ၾကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္တဲ့ မဟာ “ပညာကုသိုလ္စိတ္” ရျပီးေတာ့ ၊ေနာင္တစ္ခ်ိန္ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္အတြက္ “ပါရမီ” ရသြားႏိုင္တယ္။

အဲ့သလို ပြားမ်ားျပီး ေသမယ္ဆိုရင္ အပါယ္ကလြတ္ႏုိင္တယ္။ ထိုကဲ့သို႕ အက်ိဳးေတြရတယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ထားပါ။တစ္ခါ သဃၤာဋိပတၱ စီ၀ရဓာရေဏပမၸဇာနကာရီ ေဟာတိတဲ့။အ့ဲဒါက်ေတာ့ ရဟန္းေတြကို အဓိကထားျပီး ဘုရားကျပတဲ့ “ပုဒ္” ေပါ့ေလ။သဃၤာဋိဆိုတာ - ဒုကုဋ္သကၤန္းၾကီးကိုေခၚတာ။အေပၚက ကိုယ္ရံုသကၤန္းၾကီး၊ပတၱ- သပိတ္၊ စီ၀ရ -သင္းပိုင္ ဧေကသီ သဃၤာဋိ ပတၱစီ၀ရဓာရေဏ - သကၤန္းၾကီးေတြရံုတဲ့အခါမွာ သပိတ္ေတြ ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳတဲ့အခါမွာ ဧကသီ သင္းပိုင္္ေတြ ၀တ္ရံုတဲ့အခါမွာလည္းပဲ သမၸဇာနကာရီ - ပညာျဖင့္ ၾကည့္ရႈ႕ဆင္ျခင္မႈျပဳေလ့ရွိသည္၊ ေဟာတိ- ျဖစ္၏တဲ့။

ရဟန္းေတြက်ေတာ့ …ခ်စ္သား ရဟန္းတို႕ ကိုယ့္ရဲ့ သကၤန္းေတြ ၀တ္ရံုတဲ့အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၊သပိတ္ေတြ ကိုင္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ၊ပညာျဖင့္ (ဉာဏ္ျဖင့္)ဆင္ျခင္၍ လုပ္ၾကပါတဲ့ ၊ဘာေၾကာင့္တုန္း။

အဲ့သလို မဆင္ျခင္ဘဲ သတိအမွတ္ လြတ္ျပီးေတာ့ သံုးေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ကိေလသာဆိုတာက ေပၚခြင့္ဟာ အျမဲတမ္းျဖစ္ေနတယ္။ဒီလိုမွ သတိပ႒ာန္ ၀ိပႆနာ ဉာဏ္နဲ႕ မရႈဘူးဆိုလို႕ရွိရင္ ကိေလသာ ေတြဟာ ျဖစ္ခြင့္ထိုက္ျပီး ျဖစ္ေပၚေနမွာပါပဲ၊တားဆီးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။သီလ သမာဓိ ပညာသာမရွိ၇င္ ျဖစ္ေနၾကတာပဲ။

ေနာက္ပိတ္ဆံုး ကုသိုလ္ေခၚတဲ့ ပုညာဘိသခၤါရျဖစ္တာ ေတာင္မွ ေရွ့က အ၀ိဇၨာ မကင္းဘူး၊ပုထုဇဥ္တို႕ရဲ့ (၀ါ) ကိေလသာ မကင္းေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ့ သႏၱာန္မွာ ျပဳေလ့ျပဳထရွိတဲ့ ကာယကဲ ၀စီကံ မေနာကံ တရားတို့သည္ ကိေလသာကင္းျပီး ျပဳတဲ့ထံုးစံမရွိပါဘူးတဲ့။အဲ့ဒါေၾကာင့္ တကယ္လို႔မ်ား သတိအမွတ္ေတြ လြတ္ျပီးေတာ့၊ ပညာဆင္ျခင္မႈေတြ လြတ္ျပီးေတာ့မ်ား သံုးေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ဒီအေပၚမွာ အဘိဇၥ်ာဆိုတဲ့ လိုခ်င္မႈေတြ ေပၚခ်င္ေပၚမယ္။

အဲ့သလိုပဲ ေလာဘဆိုတဲ့တရားေတြ ၊ဒိ႒ိဆိုတဲ့တရားေတြ ၊ေဒါသဆိုတဲ့ တရားေတြ ေပၚလာျပီဆိုရင္ ၊ကိေလသာေတြနဲ႕ ေနတာ ထိုင္တယ္ ဆိုလို႕ရွိရင္ ၊ဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ့ သႏၱာန္မွာ ကိေလသာေတြနဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီ့စိတ္နဲ႕ေသမယ္ဆိုရင္ ဒုကၡေရာက္မယ္။အဲ့ဒီ အတြက္ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက သနားေတာ္မူ၍ သပိတ္သကၤန္း သံုးေဆာင္တဲ့အခါမွာ သတိပ႒ာန္ အမွတ္ျပဳျပီးေတာ့ အသိဉာဏ္နဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီးေတာ့ ေနပါတဲ့။

အဲ့ဒီ ဥပမာအတိုင္းပါပဲ။ေယာဂီေတြလည္းပဲ အကၤ်ီေတြ ၀တ္တယ္၊ထမီ ပုဆိုးေတြ ၀တ္တယ္။ကိုယ့္အသံုးအေဆာင္ေလးေတြ သံုးတယ္၊ အဲ့ဒီလိုသံုးတဲ့အခါမွာလည္းပဲ ပညာေလးနဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီးေတာ့ သံုးရမယ္။ပညာနဲ႕ ဘယ္လိုဆင္ျခင္ရမလဲ ဆိုရင္ တရားပါး၀ေအာင္ အတိုခ်ဳပ္ သင္ေပးလိုက္မယ္။ဘုရားရွင္ရဲ့ ဆိုလိုရင္းသေဘာမိေအာင္….

ဣဓ - ဤေလာက၌ ၊ရူပဥၥ - ရုပ္တရားသည္လည္းေကာင္း၊ နာမဥၥ - နာမ္တရားသည္လည္းေကာင္း။ ေဒြေယ၀ - ႏွစ္ပါးသည္သာလွ်င္ အတၳိယ သႏၱိ -ရွိကုန္၏။အေညာ-ရုပ္နာမ္မွတစ္ပါး ၊နတၳိ -မရွိ္ဆိုတဲ့ ေဒသနာကို ေထာက္ျပီးေတာ့ ဆိုလိုတာကေတာ့ ဘယ္လိုပဲေနေန ဘယ္လိုပဲ လုပ္လုပ္ ရုပ္နာမ္တရား ႏွစ္ပါးကလြဲလို႕ မရွိပါဘူးတဲ့ ၊ဒီလို သိရမယ္။ရုပ္ေၾကာင့္ နာမ္ျဖစ္တယ္ ၊နာမ္ေၾကာင့္ ရုပ္ျဖစ္တယ္။ အခု သြားတယ္ လာတယ္ဆိုတာ နာမ္ေၾကာင့္ ရုပ္ျဖစ္ေနတာ ၊ရုပ္ေၾကာင့္ နာမ္ျဖစ္ေနတာက အာရံု ဒြါရ တိုက္တယ္။

အာရံုဆိုတဲ့ အဆင္းနဲ႕၊စကၡဳဆိုတဲ့ ပသာဒရုပ္နဲ႕တိုက္ေတာ့ နာမ္ေတြ ေပၚတယ္၊ အဲ့ဒါရုပ္ေၾကာင့္ နာမ္ျဖစ္တဲ့ သေဘာတရားပဲ။၀တ္တယ္ သြားတယ္ လာတယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဆိုတဲ့ နာမ္အေၾကာင္း ျပဳျပီးေတာ့ ရုပ္ေတြျဖစ္တာပဲ ၊ရုပ္အမူအရာေတြ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။

အဲ့သည္ေတာ့ ျပန္ျပီး ေျပာမယ္ဆိုရင္ ရုပ္ေၾကာင့္ နာမ္ျဖစ္၊ နာမ္ေၾကာင့္ ရုပ္ျဖစ္၊ရုပ္ နာမ္တရား ႏွစ္ပါးကလြဲလို႔ ရွိၾကရဲ့လား ၊မရွိပါဘူး။ပရမတၳ သဘာ၀နဲ့ေျပာမယ္ဆိုရင္ ရုပ္နာမ္ တရားႏွစ္ပါးကလြဲလို႕ ရွိပါ့မလား။ ေလာကသမုတိကိုေတာ့ ခဏထားေတာ့။ဒါ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ရွင္းျပပါ့မယ္။ေလာကသမုတိနဲ႕ေတာ့ ေခၚတာေခၚရမယ္ ။သံုးရမယ္။

သို႕ေသာ္ တရားအာရံုနဲ႕ေျပာမယ္ဆိုရင္ … ပရမတၳတရား ႏွစ္ပါးကလြဲလို႔ မရွိဘူးဆိုေတာ့ ၊ဘယ္လိုေနေန ပရမတၳ သဘာ၀အမွန္ ထင္ရွားရွိတဲ့ ရုပ္သဘာ၀၊နာမ္သဘာ၀ကို ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီး မလြတ္တန္းေနဖို႕ သတိေပးတာပါပဲ။

ဒီလိုဆိုရင္ ေယာဂီေတြလဲပဲ မိမိတို႕ရဲ့ အ၀တ္အစားေတြ ၀တ္တဲ့အခါမွာ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြ သံုးတဲ့အခါမွာ ပညာနဲ႔ဆင္ျခင္ျပီးရႈၾကပါ။ ဒီရက္အတြင္းမွာပဲလား၊ျပန္သြားတဲ့အခိုက္မွာလည္းပဲ ဒါေတြဟာ မရႈေတာ့ဘူးလား၊ ရႈရမွာပဲေနာ္။ ေနတတ္ဖို႕ ေသတတ္ဖို႕ သင္ေပးတာ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေနတဲ့အခါမွာလည္းပဲ ရႈရမွာပဲ၊ ေသတဲ့အခါမွာလည္းပဲရႈရမွာပဲ၊ ဘယ္ေလာက္ထိရႈရမွာလဲဆိုရင္ “ရဟႏၱာ” မျဖစ္မခ်င္း ရႈရမွာ။

ကိစၥျပီးတယ္ဆိုတာ“ရဟႏၱာ” ျဖစ္မွ ျပီးတာ-

အဲ့ဒီအထိ ရႈရမယ္။အနည္းေလးေတာ့ နားခ်င္ရင္ ေသာတာပတၱိမဂ္ေလး ရျပီးေတာ့ နားခ်င္ နားၾကအုန္း။ အဲ့ဒီေလာက္မွ မရရင္ အပါယ္ေဘးမလြတ္ ေသးဘူး၊ စိတ္မခ်ရေသးဘူး။

တစ္ခါ အသိေတ ပီေတ ခါယိေတ သာယိေတ သမၸဇာနကာရီ ေဟာတိ။ အသိေတ -စားရာ၌လည္းေကာင္း ၊ပိေတ -ေသာက္ရာ၌လည္းေကာင္း၊ခါယိေတ -ခဲရာ၌လည္းေကာင္း ၊သာယိေတ -လ်က္ရာ၌လည္းေကာင္း ၊သမၸဇာနကာရီ- ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္သည္ ၊ေဟာတိ -ျဖစ္၏။ စားတဲ့အခါမွာလည္း ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္၍ -ျပဳ ၊ ေသာက္တဲ့အခါမွာလည္း ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္၍ -ေသာက္ ၊၀ါးတဲ့အခါမွာလည္း ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္၍ -ခဲ၀ါး ၊လ်က္တဲ့ အခါမွာလည္း ပညာျဖင့္ဆင္ျခင္၍ -လ်က္တဲ့။

အဲ့သလို ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီးေတာ့ ခဲပါ ေသာက္ပါ ၀ါးပါ လ်က္ပါ … လို႕ ဘုရားရွင္က ေဟာတယ္။သည္လိုဆိုရင္ ေယာဂီေတြ လည္းပဲ ဆြမ္းစားတဲ့အခါမွာလည္းပဲ ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီးေတာ့ စားရပါလိမ့္မယ္။ ေရေတြ လက္ဖက္ရည္ေတြ ေသာက္တဲ့အခါမွာလည္းပဲ ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီးေတာ့ ေသာက္ရပါလိမ့္မယ္၊ သစ္သီးေတြ ၀ါးစားတဲ့အခါမွာ ခဲတဲ့အခါမွာလည္းပဲ ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ရမွာပါပဲ။တစ္ခါ တစ္ေလ လ်က္စားတို႕ ေဆးတို႕ လ်က္တဲ့အခါမွာလည္းပဲ ပညာနဲ႕ ဆင္ျခင္ျပီးေတာ့ လ်က္ရမွာပဲ။

ထိုကဲ့သို႕ ဆင္ျခင္တဲ့ေနရာမွာလည္းပဲ ပထမတုန္းက ေျပာသလိုေပါ့ သေဘာတစ္ခုမိရင္ အကုန္မိတယ္။စားခ်င္တယ္ ဆိုတာက နာမ္တရား၊ စားခ်င္လို႕ေပၚလာတဲ့ အမူအရာေလးေတြက စားတယ္၊စားတဲ့အခါမွာ ယူတယ္၊ ကိုင္တယ္ ၊၀ါးတယ္ ဆိုတာေတြက ရုပ္တရားေတြ။ဥပမာ - စားခ်င္လို႕ ပန္းကန္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ဆြမ္းကေလးဟာ အျမင္အားျဖင့္ ဆြမ္း ပရမတၱနဲ႕ ေျပာမယ္ဆိုရင္ အဆင္းတရား လွမ္းျမင္ လိုက္တာပဲ။ အဲ႔ဒီ အဆင္းတရားေလး လွမ္းႏႈိက္လုိက္တဲ႔အခါမွာစိတၱဇ၀ါေယာ ဓာတ္ေတြ ပ်႕ံလြင္႔သြားတယ္၊ ပ်ံ႕သြားေတာ႔ အမူအရာရုပ္ေတြ ေျပာင္းသြား ၿပီး ပရမတၱ သဘာ၀ျဖစ္တဲ႔ ေဖာ႒ဗၺဓာတ္ကို သြားထိတယ္။ အရပ္ေျပာက ေတာ႔ ပန္းကန္တုိ႔ ဆြမ္းတို႔ကို ထိတယ္ေပါ႔၊ သြားထိေတာ႔ ပူတယ္ဆိုတဲ႔ ေတဇာဓာတ္ကေလး ထိမႈသေဘာေလး သြားမကိုင္မိဘူးလား၊ ကိုင္မိတယ္။

အရပ္ေျပာကေတာ႔ ထမင္းကိုကိုင္မိတယ္၊ ဆြမ္းကိုကုိင္မိတယ္၊ တရား သေဘာနဲ႔ၾကည္႔မယ္ဆိုရင္ ဓာတ္သေဘာေလးသြားကိုင္မိတယ္ေပါ႔။ တစ္ခါတစ္ေလ ေအးတဲ႔သေဘာ အေတြ႔အထိေလး၊ တစ္ခါတစ္ေလ ၾကမ္းတမ္းတဲ႔သေဘာ အေတြ႔အထိေလး၊ တစ္ခါတစ္ေလ ႏူးည႔ံတဲ႔ သေဘာ အေတြ႔အထိေလး။ ပူတာေအးတာကို ေတြ႔ထိေတာ႔ ေတဇာ ဓာတ္ကို ေတြ႔ထိတယ္ေပါ႔။ မာတာ ႏုတာ ၾကမ္းတာ ေတြ႔ထိေတာ႔ ပထ၀ီဓာတ္ကို ေတြ႔ထိတယ္ေပါ႔၊ အဲ႔ဒီလုိ ေတြ႔ထိတဲ႔ ဓာတ္ေလးရဲ႕ သဘာ၀မွာေသာ္လည္းေကာင္း လွမ္းယူတဲ႔အခါျဖစ္တဲ႔ အမူအရာမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၀ါးေနတဲ႔ အမူအရာ ေပၚမွာ လည္းေကာင္း၊ ရသာဓာတ္ အမူအရာမွာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္မွီရာ တစ္ခုခုမွာ ဆင္ျခင္မယ္ဆိုရင္ ကိေလသာ မပါဘဲနဲ႔၊ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ အမွတ္ သေဘာမပါဘဲနဲ႔ ဆင္ျခင္မယ္ဆိုရင္ တရားသေဘာ ျဖစ္မေနဘူးလား။

အဲ႔သလုိ စားတဲ႔အခါမွာလည္း ကိုယ္ဥာဏ္မွီသေလာက္ စားခ်င္ တယ္ဆိုတဲ႔ နာမ္တရားေၾကာင္႔၊ အမူအရာရုပ္ေတြ ေျပာင္းလဲၿပီးေတာ႔ ဆြမ္္းကို ႏႈိက္တယ္၊ ၀ါးတယ္၊ မ်ိဳတယ္။ အဲ႔ဒီအေပၚမွာ ေပၚလာတဲ႔ ဓာတ္သဘာ၀ေလးကို သတိပ႒ာန္ အမွတ္ျပဳၿပီးေတာ႔၊ သတိပ႒ာန္အႏုပႆနာ ဘာ၀နာဆုိက္ေအာင္ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ လကၡဏာ ေပါက္ေအာင္ အားထုတ္မယ္ဆိုရင္ အသိေတြ အဖန္ဖန္ တုိးပြားလာမယ္၊ သတိတရားေတြ တိုးပြားလာမယ္။ ပုဂၢိဳလ္ သတၱ၀ါဆိုတဲ႔ အမွတ္ ဒိ႒ိေတြ၊ ငါ႔ဥစၥာဆိုတဲ႔ တဏွာေတြ မပါဘဲနဲ႔မ်ား ရုပ္ ေ၀ဒနာ သညာ သခၤါရ ၀ိဥာဏ္ဆိုတဲ႔ ခႏၶာငါးပါး ရုပ္နာမ္တရားရဲ႕ အေပၚမွာ အနည္းငယ္ ကိေလသာအစဲြ မျဖစ္ဘဲနဲ႔၊ ကာယရဲ႕အေပၚမွာ ပြားမ်ားမယ္ဆိုရင္ ကိေလသာေတြ ျပတ္သြားႏုိင္တယ္။ ေသာကပရိေဒ၀ေတြ ၿငိမ္းသြားႏုိင္တယ္။ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္၏ ဆင္းရဲျခင္းေတြ ခ်ဳပ္သြားႏုိင္တယ္။ အသိဥာဏ္ေတြ ရင္႔က်က္လာမယ္ ဆိုရင္ မဂ္ဥာဏ္ ဖိုလ္ဥာဏ္ နိဗၺာန္တုိင္ေအာင္ ေရာက္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သေဘာေပါက္ ၿပီးေတာ႔ မိမိတို႔တတ္စြမ္းသမွ် စားတဲ႔အခါမွာလည္း ပြားမ်ားၾကရလိမ္႔မယ္။

ေရေသာက္တဲ႔အခါမွာလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္းပဲ၊ ေသာက္ခ်င္တဲ႔ စိတ္က နာမ္တရား၊ ကိုင္လုိက္တဲ႔ အမူအရာေလးက ရုပ္တရား၊ ထိလုိက္တာနဲ႔ ေအးသြားတယ္။ အရပ္ကေျပာေတာ႔ ေရေအးတယ္၊ ခြက္ကေလးက ေအးတယ္၊ ဒီလုိမဟုတ္ဘူး။ ဓာတ္သေဘာေလး၊ ေတဇာဓာတ္ေလး၊ သီတေတေဇာ ဓာတ္လကၡဏာေလးကို သြားၿပီးေတြ႔တာ၊ အဲ႔ဒီေအးတဲ႔ အမူအရာေလးသြားၿပီး အာရံုျပဳမယ္ဆိုရင္ ရတယ္။ သြားယူတဲ႔အခါၾကေတာ႔ လက္လႈပ္လိုက္တဲ့အခါ ေပၚလာတဲ႔ ၀ါေယာဓာတ္အေပၚမွာ အာရံုျပဳမယ္၊ အဲ႔ဒီအေပၚမွာ သတိရွိမယ္ဆိုရင္ “ရႈ”လုိ႔ ရႏုိင္တယ္။

ေသာက္တဲ႔အခါမွာ- လႈပ္ရွားလုိက္တဲ႔ ရုပ္အမူအရာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေတြ႕ထိလုိက္ရတဲ႔ ဓာတ္ေပၚမွာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေသာက္လုိက္တဲ႔အခါမွာ လွ်ာေပၚမွာ ေတြ႔ထိရတဲ႔ရသာဓာတ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထင္ရွားရာ ကိုယ္မွီရာ တစ္ခုခုကို သတိပ႒ာန္အမွတ္ျပဳမယ္။ အသိဥာဏ္ေလးနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေသာက္မယ္ အဲ႔ဒီအေပၚမွာ ရႈမယ္ဆိုရင္ ကိေလသာေတြ ေပၚမလာႏုိင္ပါဘူး။ တစ္ခါသစ္သီးေတြ ခဲတယ္ လ်က္ဆားေတြ လ်က္တယ္၊ အဲ႔ဒီအခါမွာလည္း လ်က္ဆားေတြ လ်က္တယ္ အဲ႔ဒီသလုိပဲေပါ႔။ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ အမွတ္ေပ်ာက္ ၿပီးေတာ႔ ရႈပြားမယ္ဆိုရင္ ရႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ပိတ္ဆံုး ဘုရားရွင္က ဘယ္ေလာက္ထိ ဆင္ျခင္ခုိင္းသလဲဆိုရင္….ဥစၥာရပႆာ၀ကေမၼသမၸဇာနကာရီေဟာတိ-က်င္ႀကီးက်င္ငယ္ အမႈျပဳတဲ႔ အခါမွာ လည္း သမၸဇာနကာရီ- ပညာျဖင္႔ ဆင္ျခင္ျပဳေလ႔ရွိသည္၊ ေဟာတိ- ျဖစ္၏၊ ေနာက္ပိတ္ဆံုး က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ စြန္႔တဲ႔အခါမွာပင္လွ်င္ ပရမနတၱသဘာ၀ကို ျမင္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းၿပီးေတာ႔ ရႈၾကပါတဲ႔။

ထုိကဲ႔သို႔ မျပဳဘူးဆိုရင္ သတၱ၀ါတို႔ရဲ႕ သႏၱာန္မွာ ျဖစ္ခြင္႔ရွိတဲ႔ ကိေလသာ ေပၚလာႏုိင္တယ္။ ယင္းကို တားဆီးေသာအားျဖင္႔ က်င္ႀကီးက်င္ငယ္စြန္႕တာ ကလည္း စြန္႔ခ်င္တဲ႔စိတ္က နာမ္တရား၊ စြန္႔တဲ႔သေဘာေလးက ရုပ္တရား၊ ဒီမွာ အာေပါဓာတ္ေတြ လြန္တယ္၊ ယိုအာေပါလြန္တယ္ေပါ႔။ အာေပါႏွစ္ခုမွာ ပဂၣရဏ အာေပါႏွင္႔၊ အာဗႏၶနအာေပါလုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ပဂၣရဏ- အာေပါအယိုလြန္ေတာ႔ က်င္ငယ္ေတြ စြန္႔တယ္၊ က်င္ႀကီးေတြ သြားတယ္။ အဲ႔ဒါ အာေပါလြန္တာပဲ က်န္တဲ႔ ဓာတ္ေတြေရာ မပါႏုိင္ဘူးလား။ ၀ါေယာဓာတ္လဲပါတာပဲ၊ ေတဇာဓာတ္လဲပါမွာပဲ၊ က်င္ႀကီးက်င္ငယ္စြန္႔တဲ႔အခါမွာ စြန္႔ခ်င္တဲ႔ နာမ္တရားကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ႔ ေပၚလာတဲ႔ ဓာတ္ရုပ္ေတြအေပၚမွာ သတိပ႒ာန္အမွတ္ျပဳၿပီးေတာ႔ သမာဓိေပၚ ကေန လကၡဏာဥာဏ္ သံုးတန္ရေအာင္ ၀ိပႆနာဆိုက္ေအာင္ ရႈမယ္ဆိုရင္ အဲ႔ဒီအေပၚမွာ ကိေလသာေတြ မပါေတာ႔ဘူး “ဘုရားရွင္ရဲ႕ ေက်းဇူးႀကီးမားပံုေတြေနာ္”။

ဘုရားရွင္က ဘယ္လိုေနရာမွာ ျဖစ္ျဖစ္၊ အကုသိုလ္ေတြ မျဖစ္ေအာင္ သင္ေပးတာ။ဒီလိုဆိုရင္ ဂေတ - သြားစဥ္ ၊ဌိေတ -ရပ္စဥ္ ၊နိသိေႏၷ -ထိုင္စဥ္ ၊ ဇာဂရိေတ -ႏိုးေနစဥ္ သုေတၱ -အိပ္ေနစဥ္ ၊ဘာသိေတ- စကားေျပာေနစဥ္ ၊တုဏိွဘာေ၀ - ဆိတ္ဆိတ္ေနစဥ္တို႕တြင္ ၊သမၸဇာန ကာရီ-ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္၍ ျပဳေလ့ရွိသည္၊ ေဟာတိ-ျဖစ္၏တဲ့။စကားခ်ဳပ္ ေျပာလိုက္တာ။

*ခ်စ္သားတို႕ သြားတဲ့အခါမွာ ျဖစ္ေစ၊ ရပ္တဲ့အခါမွာျဖစ္ေစ ထိုင္သည့္အခါတြင္ ျဖစ္ေစ ၊ အိပ္သည့္အခါတြင္ ျဖစ္ေစ၊ ႏိုးသည့္အခါတြင္ျဖစ္ေစ ၊စကားေျပာသည့္အခါတြင္ ျဖစ္ေစ ၊ ဆိတ္ဆိတ္ ေနသည့္အခါတြင္ ျဖစ္ေစ မည္သို့ေနေန … ခ်စ္သားတို႕ ပညာျဖင္႕ (၀ါ) ဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္၍ ကိေလသာမျဖစ္ေအာင္ ေနၾကပါတဲ့။ အဓိက ဘယ္မွာလဲ ဆိုရင္ ထိုသေဘာတရားေတြကို ၊ဣတိ - ဤကဲ့သို႕ ၊ အဇၥ်တၱံ - မိမိရဲ့ အဇၥ်တၱ သႏၱာန္ျဖစ္ေသာ ၊ကာယသိၼ ံ ၀ါ - ရုပ္ကာယအေပါင္း၌လည္း ၊အႏုပႆီ - အဖန္ဖန္ရႈေလ့ရွိသည္၊ ဟုတြာ -ျဖစ္၍ ၊၀ိဟရတိ -ေန၏။ဗဟိဒါၶ - အျပင္သ႑ာန္၌ ျဖစ္ေသာ ၊ ကာယသိၼ ံ ၀ါ -ရုပ္ကာယအေပါင္း၌လည္း ၊အႏုပႆီ - အဖန္ဖန္ရႈေလ့ရွိသည္၊ဟုတြာ -ျဖစ္၍ ၊၀ိဟရတိ -ေန၏။

အဓိကက … အဇၥ်တၱကိုအရင္ရႈပါ။ အဇၥ်တၱက အနီးကပ္ဆံုးပဲ။ အဇၥ်တၱကိုရႈလို႔ အဇၥ်တၱမွာ သေဘာေပါက္လို႕ ကိေလသာေတြ ကြာျပီဆိုရင္၊ဗဟိဒိၶ -အပမွာလည္း ကိေလသာ ကြာႏိုင္ပါတယ္။မိမိခႏၶာကိုယ္မွ မျမဲဘူးလို႕ျမင္ရင္ သူတစ္ပါးခႏၶာကိုယ္မွာလဲ ျမဲပါေတာ့မလား၊ မိမိခႏၶာကိုယ္ကို မႏွစ္သက္ေတာ့ဘူး ဆိုရင္ သူတစ္ပါးရဲ့ သ႑ာန္ကိုလဲ နွစ္သက္ပါေတာ့မလား ။ မိမိခႏၶာသည္ အနတၱလို႕ သေဘာေပါက္ရင္ သူတစ္ပါး ခႏၶာကိုယ္လည္း အနတၱလို႕ သေဘာမေပါက္ႏိုင္ဘူးလား။ဒါေၾကာင့္မို႕ အဇၥ်တၱကို အဓိကထားပါတဲ့။ အဇၥ်တၱျပီးေတာ့ ဗဟိဒိၶကို ရႈမယ္ဆိုရင္လည္း ထိုနည္းလည္ေးကာင္းပဲ ၊ ဗဟိဒၶ တရားေတြအေပၚမွာပဲ ရႈရလိမ့္မယ္တဲ့ ၊ရႈတဲ့ေနရာမွာလည္းပဲ နံပါတ္(၁)အေနနဲ႕ သတိပ႒ာန္သာရႈရမယ္ေနာ္။ေပၚတိုင္း ေပၚတိုင္း သတိထားျပီး ေပၚတာကိုသိေအာင္လုပ္ ။ေပၚတဲ့အမူအရာေလး အစ အလယ္ အဆံုး သိေအာင္လုပ္။ထိုကဲ့သို႕ သတိပ႒ာန္ေတြ သမာဓိတရားေတြ ျပည့္ေတာ့မွသာလွ်င္ ေနာက္ပိုင္းက ၀ိပႆနာ အႏုပႆနာဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအက်ိဳး ေပၚက နာမ္ရုပ္ေတြ ကို အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ အားျဖင့္ အဖန္ဖန္ ရႈရမွာေနာ္။

နံပါတ္(၁)က .. သတိပ႒ာန္အမွတ္ျပဳျပီး - သမာဓိသာထူေထာင္ေပးပါ။သမာဓိေကာင္းလာရင္ သမာဓိက ထြန္းျပလာတဲ့သတိကေလး ေရွးရႈျပီး ထင္လာတဲ့ ရုပ္ပရမတ္ ၊နာမ္ပရမတ္ ေပၚမွာ ကို အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ ရႈဖို့ရန္ မခဲယဥ္းေတာ့ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ထိုပရမတ္တရားေတြဟာ တကယ္လို႕မ်ား ျမင္ျပီဆိုရင္ အနိစၥ ၊ဒုကၡ ၊အနတၱ ျမင္လာတာပဲ။သူရဲ့ သဘာ၀က အေၾကာင္းရွိလို႕ေပၚတာ ၊ေပၚျပီး ေပ်ာက္သြားတာ။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ ဆိုတာဟာ ထူးျပီး ရွာစရာမလိုေတာ့ဘူး၊ပရမတၱ သဘာ၀ေတြကို မသိေသးလို႕သာလွ်င္ ကို အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ က ရႈလို႕မရတာ။သတိပ႒ာန္ အမွတ္ေကာင္းလာလို႕ ပရမတ္ေတြေပၚမွာ အခိုက္တိုင္း အခိုက္တုိင္း ခဏီက သမာဓိရလာရင္ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ ဟာ မထင္ရွားလာဘူးလား ၊ ထင္ရွားလာမွာပါ။

ဒါေၾကာင့္မို႕ အနိစၥ ၊ ဒုက ၡ၊ အနတၱ ကိုရႈဖို႕ထက္ ေပၚတိုင္း ေပၚတိုင္းမွာ သတိပ႒ာန္ အမွတ္ျပဳျပီးေတာ့ ၊ခဏိကသမာဓိ ရဖို႕ရန္ အေရးၾကီးတယ္လို႕ ေယာဂီေတြ သိထားပါ၊သေဘာေပါက္တယ္ေနာ္။

ဒီလိုဆိုရင္ ဒီေန႔ ဣရိယာ ပထပဗၺ … သြား ရပ္ ထိုင္ ေလ်ာင္း ေလးပါး အေပါင္းတို႕မွာ ရွိတဲ့ နည္းေတြနဲ႔ သမၸဇာနပဗၺဆိုတဲ့ အေနေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုယ္ခႏၶာ အမူအရာအမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳတဲ့ အေပၚမွာ ရႈတဲ့အေနေတြကို သင္ေပးျခင္းအားျဖင့္ မိမိတို့သည္ (၁၀)ရက္ စခန္းမွာ ဘယ္လိုေနေန မဆင္ျခင္တတ္သြားဘူးလား၊အဲ့သလို ဆင္ျခင္တတ္သလိုပဲ ဆရာတို႔ရဲ့ စကားကို နားေထာင္ျပီးေတာ့ မိမိလဲ အကိ်ဳးရွိ၊ ဆရာသမားလည္း ေဟာရတာအကိ်ဳးရွိ ၊လွဴဒါန္းရတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြလဲ အက်ိဳးရွိ သံုးဦးသံုးဖလွယ္ အက်ိဳးရွိတဲ့ အေနမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ သတိ ၀ီရိယ သမာဓိ ပညာေတြ နဲ႔ ရႈပြားႏိုင္ၾကပါေစ။

သာဓု … သာဓု … သာဓု … ။

“ ပစိၦမဗုဒၶ၀စန”

ဟႏၵ ဒါနိ ဘိေကၡေ၀ ၊ အာမေႏၱယာမိ ေ၀ါ။

၀ယဓမၼာ သခၤါရာ ၊ အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ။

ဘိေကၡေ၀ - ခ်စ္သားရဟန္းမ်ားတို႕ ၊ ဟႏၵ ဒါနိ။ ယခုအခါ၌ ၊ေ၀ါ - တုမွာ ကံ သင္ခ်စ္သားတို႕အား ၊အာမႏၱယာမိ - ငါးဘုရား ေနာက္ဆံုး မိန္႕မွာေတာ္မူခဲ့အံ့ ၊သခၤါရာ - ကံ ၊စိတ္ ၊ ဥတု၊ အာဟာရ တည္းဟူေသာ အေၾကာင္းတရားတို႕ ျပဳျပင္အပ္၍ ျဖစ္ေပၚၾကရေသာ ရုပ္ နာမ္ဓမၼ တရားဟူသမွ်တို႔ သည္ ၊ ၀ယဓမၼာ - ခဏမစဲ ပ်က္စီးတတ္ေသာ တရားသေဘာတို႕၌ မေမ့ မေလ်ာ့ေသာ သတိတရားႏွင့္ ၊ သမၸာေဒထ - ျပည့္စံုရစ္ၾက ခ်စ္သားတို႕။

(ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ါ ၊စာ -၁၂၈)

“သတိေပး”

အႏၶဘူေတာ အယံေလာေကာ ။ တနုေက `တၴ ၀ိပႆတိ။

သကုေဏာ ဇာလမုေတၱာ၀ ၊အေပၸါ သဂၢါယ ဂစၦတိ။

(ဓမၼပဒ ဒု-တြဲ၊ စာ ၁၁၄)

အယံေလာေကာ - ဤလူအေပါင္းသည္ ။အႏၶိဘူေတာ - သံသရာေဘးကို ေျမာ္ျမင္တတ္ေသာ ဉာဏ္ ၀ိပႆနာတည္းဟူေသာ ဉာဏ္မ်က္စိမွ ကင္းၾကသည္ျဖစ္၍၊ ဧတၳ - ဤ အကန္းသဖြယ္ ျဖစ္ၾကေသာလူအမ်ားထဲမွ ၊တႏုေကာ - အနညး္ငယ္ေသာ သူသည္ သာလွ်င္ ၊၀ိပႆတိ - ၀ိပႆနာရႈႏိုင္၏။ ဇာလမုေတၱာ - မုဆိုးအုပ္မိေသာ ပိုက္ကြနးတြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေသာ ၊သကုေဏာ - ငွက္သည္ အေပၸါဣ၀ - နည္းပါးသကဲ့သို႕ ၊အေပၸါ -မေျပာပဖြယ္ အနည္းငယ္ေသာ သူသည္သာလွ်င္ ၊သဂၢါယ - သုဂတိ နိဗၺာန္သို႕၊ ဂစၦာတိ -သြားေရာက္ႏိုင္၏။

ေယာဂီပုဂၢိဳလ္တို႕သည္ ကံေပးေသာ ဓမၼတာ (မံသစကၡဳ)မ်က္စိရွိၾက၏။(ဓမၼစကၡဳ) ဉာဏ္မ်က္စိမပြင့္ၾကလွ်င္ျဖင့္ သာသနာႏွင့္ ေတြ႕ၾကဳရက်ိဳးမနပ္ေပ။သာသနာအစစ္ကို မေတြ႕ၾကရ။(ဓမၼသေဘာ) အေၾကာင္းအက်ိဳးတရားကို ပိုင္းျခားမသိၾကလွ်င္ျဖင့္ (မႏုႆတၱဘာ၀ဒုလႅဘ) ရခဲလွစြာေသာ လူအစစ္အျဖစ္သို႕ မရၾကသည္ျဖစ္၍ ၀မ္းနည္ဖြယ္ေကာင္းေလစြ ၊(ဓမၼသေဘာ) အေၾကာင္းအက်ိဳး တရားတို႔ကို (ဓမၼစကၡဳ) ဉာဏ္မ်က္စိျဖင္ ့ျမင္ႏိုင္ၾကေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မ်ားအျဖစ္သို႕ ေရာက္ေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ၾကပါရန္ အထူးတိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

ပုဗၺကိစၥျပဳရန္

(နေမာတႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၸာသဗၺဳဒၶႆ) ၃

၁။ ျမတ္စြာဘုရား… ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႔၏ သီေသ - ဦးေခါင္းထက္၌ ၊ေက်ာင္းေတာ္အမွတ္ျဖင့္ သီတင္းသံုးေတာ္မူပါဘုရား။

၂ ။ အနေႏၱာ အနႏၱငါးပါးတို႕ႏွင့္တကြ အရိယာသူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ အေပၚ၌ ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႕သည္ ကာယကံမႈ ၀စီကံမႈ မေနာကံမႈ က်ဴးလြန္မိေသာ္ ထိုအျပစ္တို႕ကို ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႕အား ခြင့္လႊတ္ေတာ္မူပါ အရွင္ဘုရား။ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႕အေပၚ၌ ကာယကံမႈ ၊၀စီကံမႈ ။မေနာကံမႈ က်ဳးလြန္မိခဲ့ေသာ္ ထိုအျပစ္တုိ႕ကို ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႔က ခြင့္လႊတ္ပါတယ္ အရွင္ဘုရား။

၃။ ျမတ္စြာဘုရား … ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႕သည္ ယခု တရား အားထုတ္ဆဲအခါ၌ နိဗၺာန္ကို ရည္မွန္း၍ ခႏၶာငါးပါး ၊ ရုပ္နာမ္တရားကို ျမတ္စြာဘုရားအားလွဴဒါန္းပါ၏ အရွင္ဘုရား။

၄။ ခႏၶာငါးပါး ၊ ရုပ္နာမ္တရားကိုလွဴဒါန္းရေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အရွင္ဘုရားတို႕ သိေတာ္မူအပ္ေသာ တရားထူး ၊တရားျမတ္ကို ခ်ီးျမွင့္ ေပးသနားေတာ္ မူပါဘုရား။

၅။ ျမတ္စြာဘုရား … ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႕သည္ ခႏၶာ အာယ တန ဓာတ္တို႕၏ မျပတ္ျဖစ္ရာ သံသရာၾကီးမွ ထြက္ေျမာက္ပါရျခင္း အက်ိဳးငွာ (အသက္ေမြးမႈ စင္ၾကယ္ ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အာဇီ၀႒မက) သီလတရားေတာ္ျမတ္ၾကီးကို ေကာင္းစြာ ခံယူ ေဆာက္တည္ပါ၏အရွင္ဘုရား။

၆။ သံုးဆယ္တစ္ဘံု၌ က်င္လည္ေနၾကကုန္ေသာ သတၱ၀ါေ၀ေနယ် အေပါင္းတို႕သည္ ရန္ကင္းၾကပါေစ၊ စိုးရိမ္ျခင္းကင္းၾကပါေစ၊ ဆင္းရဲျခင္းကင္းၾကပါေစ၊ မိမိကိုယ္ကို ခ်မ္းသာေအာင္ မွန္ကန္ေအာင္ ရြက္ေဆာင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

၇။ သံုးဆယ္တစ္ဘံု၌ က်င္လည္ေနၾကကုန္ေသာ သတၱ၀ါေ၀ေနယ် အေပါင္းတို႕ ၊ကၽြႏု္ပ္တို႕ ျပဳေသာ ပညာျဖင့္ ယွဥ္တဲ့ ကုသိုလ္ေတြကို ကၽြႏု္ပ္တို႔ က အသင္တို႕အား အမွ်ေပးေ၀ ပါကုန္၏။အသင္တို႕ျပဳေသာ ပညာျဖင့္ယွဥ္တဲ့ ကုသိုလ္ေတြကို ကၽြႏု္ပ္တို႕ကသာဓုေခၚပါ၏။

၈။ ျမတ္စြာဘုရား … ဘုရားတပည့္ေတာ္တို႕သည္ ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမအတိုင္း ၊တရားေတာ္၏ အဆံုးအမအတိုင္း ၊သံဃာေတာ္၏ အဆံုးအမ အတိုင္း ၊ ၊ဆရာသမားတို႕၏ အဆံုးအမ အတိုင္း ယခုအခ်ိန္အခါက စ၍ က်င့္ၾကံၾကိဳးကုတ္ အားထုတ္ပါမည္ အရွင္ဘုရား။

အမွ် … အမွ် … အမွ်

ယူေတာ္မူၾကပါကုန္ေလာ…

သာဓု … သာဓု …သာဓု

“သာသနာႏွင့္ေတြ႕ၾကံဳရက်ိဳးနပ္ပါေစ”

မသိတုန္းက ခ်ိန္ျဖဳန္းရက္ၾကာ

သိလွ်င္ပယ္မႈ ဘယ္သူ႕တြက္တာ၊

ကုိယ့္အေရးမို႔ ကိုယ္ေတြးခါခါ ၊

လူျဖစ္ရ ဘ၀တန္ဖိုးရွာ။

( ဦးေက်ာ္လွိုင္)

မွ

ေက်ာက္အုိင္ေတာရ