ဂဟဏီကုိ ၀မ္းမီးလုိ ့ဘာသာျပန္ႀကပါတယ္။ အမွန္မွာ ကမၼဇကံစြမ္းရည္ျဖင့္ စတင္ျဖစ္ေပၚ
ျပီး ဂုဏ္အရွိန္သံုးပါးနဲ ့ ျပည့္စံုတဲ ့ စြမ္းရည္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထုိအရွိန္စြမ္းရည္ တည္ရွိတဲ့ေနရာက
အေႀကာေခြအတြင္းမွာ ျဖစ္ေနလုိ ့တည္ေနရာကို အေႀကာင္းျပဳျပီး ၀မ္းမီးလုိ ့ေခၚပါတယ္တဲ့။ ၀မ္းမီး
မွာ စြမ္းရည္သံုးရပ္ ရွိပါတယ္။
(က) မွ်တစြာ ေႀကက်က္ျခင္း
(ခ) တစ္ဘက္စြန္းမေရာက္ အပိုအလိုမရွိပဲ ထုတ္လုပ္ ႏိုင္ျခင္း။
(ဂ) ထုတ္လုပ္ျပီးသမွ် ဓာတ္ႀကီး ခုႏွစ္ပါးမွာ အညစ္အေႀကးကင္းစင္ျပီး အပိုအလိုမရွိ မွ်တစြာျဖစ္
ေနရပါမယ္။လူသားတစ္ေယာက္ရဲ ့ဘ၀ကုိ မြမ္းမံတည္ေဆာက္ေပးေနတဲ ့၀မ္းမီး၊ဓါတ္မီး၊ခုခံ
အားစြမ္းရည္ ေကာင္းေနသေရြ ့ႀသဇာဓာတ္ အျပည့္အ၀ပါတဲ့ အစာ၊အာဟာရေတြကို လည္း
စားသံုးေနရင္ က်န္းမာမယ္၊အသက္ရွည္မယ္ ၊အႏၱရယ္ကင္းလြတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ထို၀မ္းမီးရဲ ့ စြမး္ရည္ကို ျမန္မာ့ရုိးရာတစ္ေလ်ာက္လံုးမွာ ၀မ္းတစ္လံုးေကာင္း ေခါင္းမခဲ ဆုိတဲ ့
စကားနဲ ့လမ္းညႊန္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ထိုလမ္းညႊန္ခ်က္မွာ လြန္စြာနက္ရႈိင္းျပီး၊ တန္းဖုိးလည္း မျဖတ္
ႏိုင္ပါ။
၀မ္းမီးနဲ ့ဂဟဏီအေႀကာင္းကို စာအုပ္ထဲမွာ ယခုလုိပဲ ထပ္ျပီးရွင္းထားပါေသးတယ္။
ျပီး ဂုဏ္အရွိန္သံုးပါးနဲ ့ ျပည့္စံုတဲ ့ စြမ္းရည္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထုိအရွိန္စြမ္းရည္ တည္ရွိတဲ့ေနရာက
အေႀကာေခြအတြင္းမွာ ျဖစ္ေနလုိ ့တည္ေနရာကို အေႀကာင္းျပဳျပီး ၀မ္းမီးလုိ ့ေခၚပါတယ္တဲ့။ ၀မ္းမီး
မွာ စြမ္းရည္သံုးရပ္ ရွိပါတယ္။
(က) မွ်တစြာ ေႀကက်က္ျခင္း
(ခ) တစ္ဘက္စြန္းမေရာက္ အပိုအလိုမရွိပဲ ထုတ္လုပ္ ႏိုင္ျခင္း။
(ဂ) ထုတ္လုပ္ျပီးသမွ် ဓာတ္ႀကီး ခုႏွစ္ပါးမွာ အညစ္အေႀကးကင္းစင္ျပီး အပိုအလိုမရွိ မွ်တစြာျဖစ္
ေနရပါမယ္။လူသားတစ္ေယာက္ရဲ ့ဘ၀ကုိ မြမ္းမံတည္ေဆာက္ေပးေနတဲ ့၀မ္းမီး၊ဓါတ္မီး၊ခုခံ
အားစြမ္းရည္ ေကာင္းေနသေရြ ့ႀသဇာဓာတ္ အျပည့္အ၀ပါတဲ့ အစာ၊အာဟာရေတြကို လည္း
စားသံုးေနရင္ က်န္းမာမယ္၊အသက္ရွည္မယ္ ၊အႏၱရယ္ကင္းလြတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ထို၀မ္းမီးရဲ ့ စြမး္ရည္ကို ျမန္မာ့ရုိးရာတစ္ေလ်ာက္လံုးမွာ ၀မ္းတစ္လံုးေကာင္း ေခါင္းမခဲ ဆုိတဲ ့
စကားနဲ ့လမ္းညႊန္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ထိုလမ္းညႊန္ခ်က္မွာ လြန္စြာနက္ရႈိင္းျပီး၊ တန္းဖုိးလည္း မျဖတ္
ႏိုင္ပါ။
၀မ္းမီးနဲ ့ဂဟဏီအေႀကာင္းကို စာအုပ္ထဲမွာ ယခုလုိပဲ ထပ္ျပီးရွင္းထားပါေသးတယ္။
၀မ္းမီး ႏွင့္ ဂဟဏီ
ျမတ္ဗုဒၶ သည္ ၀မ္းမီးကို ဂဟဏီဟု သံုးစြဲေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ခႏၶာကိုယ္မွာ အသက္ ရဲ ့တည္ရာ
ျဖစ္တဲ ့ဓာတ္ႀကီးရွစ္ပါးတုိ ့ကို ထုတ္လုပ္ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ ့အပူရွိန္တစ္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေဆးက်မ္းမွာေတာ့ (ပါစက+ အဂၢိ) ပါစကဂၢိ ေႀကက်က္ေစတတ္ေသာ မီးလုိ ့သံုးႀကပါတယ္။အဲဒါ
ေႀကာင္ ့ဂဟဏီ ဆုိတဲ ့စကားဟာ ပါစကေတေဇာ ပါစကမီး ၀မ္းမီး စတာေတြနဲ ့အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဆးက်မ္းမွာ ျပဆုိထားတာက ကုသာသကေတေဇာ ဟုေခၚတဲ ့၀မ္းမီးဟာ အစာအိမ္ရဲ ့ေအာက္ဘက္
ခ်က္ရဲ ့ဘယ္ဘက္ လက္ေလးသစ္အကြာမွာ ရွိတဲ့ စႏၵမ႑လ လိုေခၚတဲ့ အေႀကာေခြအတြင္းမွာရွိတဲ့
သူရိယ မ႑လဆုိတဲ ့အေႀကာေခြ အလယ္မွာ ရွိတယ္လို ့ဆုိပါတယ္။လူဘ၀မွာ မဓာနက်တဲ့ သည္း
ေျချဖစ္ျပီး ပါစကသည္းေျခ လို ့လည္း ဆုိပါတယ္။
အဖြင့္စကားမွာေတာ့ ဒီလုိဆုိထားပါတယ္။
လေနႏွစ္စင္း၊ ေႀကာေခြတြင္၌ ထြန္းအိမ္မွန္၊မီးသ႑ာန္သို ့၊တည္ဟန္၀မ္းမီး၊ ရွိထျပီးကာ၊
ထိုမီးနွင့္သား၊စာသစ္အိမ္၌၊ ပမာမုေယာ၊ ပါစေကာဟု၊ ေခၚေသာသည္းေျခ၊ ရပ္တည္ေနလ်က္၊
စားေလသမွ်၊ အာဟာရကို၊ မြမြညက္ေႀက၊ ခ်က္၍ေခ်ျခင္း၊ တစ္ေထြထုိမွ၊ စားသမွ်ကို၊ ရသတစ္
သြယ္၊ က်င္ႀကီးငယ္ဟု၊ သံုးသြယ္ခြဲေ၀၊ က်န္ေလးေထြေသာ၊ သည္းေျခတုိ ့အား၊ ေက်းဇူးပါ၍ ၊ဆင့္
အားေထာက္ကူ၊ သက္ေစာင့္ဟူသည္၊ မူရင္းမဓာန၊ ပါစကသည္၊ ကမၼေႀကာင္းခံသတည္း၊
လို ့ဆုိထားပါတယ္။ပါစကေတေဇာ ေခၚ ၀မ္းမီးဟာ မဓာနက်က်တည္ေနပါတယ္။ရဥၥက သည္းေျခ
ကေတာ့ ေသြးမွာတည္ေနျပီး ေသြးသား သန္ ့ရွင္းမႈ ႀကည္လင္မႈ အားရွိမႈေတြကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
သာဓကသည္းေျခကေတာ့ ႏွလံုးမွာ တည္ေနျပီး ႏွလံုးအာရံုေႀကာ ဦးေဏွာက္အသိဥာဏ္ စသည္
တုိ ့ကို ျဖစ္ေပၚ ႀကည္လင္ေစတတ္တဲ ့ တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ပါတယ္။
ေလာစကသည္းေျခ၊ ဘာစကသည္းေျခ၊ ရဥၥက သည္းေျခ၊ သာဓကသည္းေျခ စတဲ့
သည္းေျခေလးမ်ိဳး တုိ ့ကုိ အားရွိထက္ျမက္ေစရန္နဲ ့ေဆာင္ရြက္ေနရတဲ ့တာ၀န္ေတြကို ျပည့္၀
ေနေစရန္အတြက္ ၀မ္းမီး ေခၚ ပါစကသည္းေျခ ကို ျပဳျပင္ေပးရပါမယ္လုိ ့ျမတ္ဗုဒၶ က ေဟာခဲ့ပါ
တယ္။ပါစကေတေဇာ သည္လည္း ကမၼေတေဇာကေန ေျပာင္းလဲလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ကမၼေတ
ေဇာဆိုသည္မွာလည္း လူ ့ဘ၀အစ ပဋိသေႏၶ အခါ ကပင္ ဦးေဆာင္တည္ေဆာက္ေပးေနတဲ့
ဓာတ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနပါတယ္။လူသားကို ေမြးဖြားျပီးခ်ိန္မွစျပီး ပါစကေတေဇာ ဟာ စားသမွ်အာဟာ
ရတုိ ့ကို စတင္ခ်က္ခဲ့တာဟာ ေသသည့္တုိင္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။လူ ့စြမ္းရည္ျဖစ္တဲ ့ အႀကည္ဓာတ္
ေျခာက္ပါးကို ဆက္လက္အားျပဳေပးတာကေတာ့ အာဟာရပင္ ျဖစ္ပါတယ္။အဲတာေႀကာင့္ ျမတ္
ဗုဒၶက အာဟာရသမုဒေယာ ရူပသမုေယာ အာဟာရရဲ ့အေႀကာင္းေႀကာင့္ ရုပ္ႀကီးတည္ေနတယ္
လို ့ေဟာႀကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ဒါေႀကာင့္မုိ ့လည္း အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ ့အာဟာရကို စားရရင္ျပီးေရာ ဗိုက္ျပည့္ရင္
ျပီးေရာ သေဘာမထားႀကပဲ၊ ေႀကက်က္လြယ္ ျပီး တစ္ဘက္စြန္း သုိ ့မေရာက္တဲ့အာဟာေတြကို
မွ်တစြာ ျဖည့္တင္းႀကဖုိ ့အထူးလိုအပ္လွပါတယ္။
၀မ္းမီးကို ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ ့အတြက္ ၀မ္း နဲ ့အခါး ဆက္စပ္မႈကို ဆက္လက္ေရးသားသြားပါ့မယ္။
